بسم الله الرحمن الرحيم
การซิกิรด้วยการนับด้วยลูกตัสเบี๊ยะหฺ ซึ่งตามทัศนะของเรานั้น มันคือบิดอะฮ์หะสะนะฮ์ กล่าวคือ เช่น เราได้ถูกใช้ให้ทำการ ตัศเบี๊ยะหฺ หนึ่งร้อยครั้ง โดยที่การนับจำนวนนั้น ต้องมีสิ่งที่ใช้เป็นเครื่องมือนับ ที่มาช่วยกำหนดจำนวนนั้นไว้ และท่านร่อซูลก็ไม่ได้สอนเราไว้ว่า ให้เรากำหนดนับมันอย่างไร และไม่ได้กำหนดเครื่องมือในการใช้นับ ซึ่งเป็นที่แน่นอนว่า สิ่งใดก็ตามที่ ที่ช่วยในการนับได้ ก็ย่อมเป็นสิ่งที่สุนัต เพราะหลักการแห่งนิติศาสตร์อิสลาม (อัลกออิดะฮ์)ได้กำหนดไว้ว่า
ما لا يتم الواجب إلا به فهو واجب
"สิ่งหนึ่ง ที่วายิบจะไม่สมบูรณ์ นอกจากด้วยกับมัน ดังนั้น มันย่อมเป็นสิ่งที่วายิบด้วย"
เพราะฉะนั้น สิ่งหนึ่ง ที่ศาสนาได้ส่งเสริมจะไม่สมบูรณ์ นอกจากด้วยกับสิ่งนั้น แน่นอน สิ่งดังกล่าวก็ย่อมเป็นสิ่งที่ศาสนาส่งเสริมด้วย"
ฉะนั้น ผู้ใดที่ต้องการจะซิกิร ด้วยจำนวนดังกล่าว ก็สุนัตให้เขา เอาสิ่งหนึ่งมาช่วยนับการซิกิรกับจำนวนที่ถูกใช้ ไม่ว่าจะเป็นการนับด้วย ลูกตัสเบี๊ยะหฺ ลูกหิน ปมเชือก หรืออื่นๆ ถือว่าได้ทั้งหมด
รายงานจาก ยุซัยเราะฮ์ บุตรี ยาซิร จากท่านนบี ซ๊อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ความว่า
"พวกเธอจงนับ (ตัสบีหฺ) ด้วย (ปลาย) นิ้วมือของพวกเธอ เพราะนิ้วมือเหล่านั้นจะถูกสอบถามและถูกสั่งให้เป็นพูดเป็นพยาน (ในวันกิยามะฮฺ)" สุนัต อัตติรมีซีย์ 5/521
ในฮะดิษนี้ ชี้ถึงบทบัญญัติการนับตัสบีห์ด้วยนิ้ว โดยท่านนบี ซ๊อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ได้ให้เหตุผลว่า บรรดานิ้วจะถูกสอบถามและพูดเป็นพยานด้วยการกระทำสิ่งดังกล่าว และการที่พวกนางได้ตัสบีห์ด้วยการนับด้วยนิ้วมือจากฮะดิษบทนี้ ย่อมดีกว่า การนับด้วยเม็ดตัสบีห์และลูกหิน แต่ทว่ามีฮะดิษที่บ่งถึงการอนุญาต(ยาอิซฺ) ให้นับด้วยเมล็ด(อินทผาลัม)และลูกหินนั้น คือ ฮะดิษต่อไปนี้
ท่าน อัตติรมีซีย์ , ท่านอัลฮากิม , และท่านอัตต๊อบรอนีย์ ได้รายานจากท่านนางซ่อฟียะฮ์ ซึ่งนางได้กล่าวว่า "ท่านร่อซูลุลเลาะฮ์ ซ๊อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ได้เข้ามาหาฉัน โดยระหว่างสองมือฉันนั้นมี 4000 เมล็ด(อินทผาลัม)ที่ฉันกำลังทำการตัสบีห์ ดังนั้นท่านนบีจึงกล่าว นี้อะไรหรือ โอ้ บุตรีฮุยัยย์ ฉันกล่าวว่า ฉันได้ทำการกล่าวตัสบีห์ด้วยกับสิ่งนี้ ท่านนบีจึงกล่าวว่า เอาไหมล่ะ ฉันจะสอนเธอด้วยสิ่งที่มากกว่าจากที่เธอได้ตัสบีห์ ฉันตอบว่า ท่านจงสอนฉันเถิด ท่านนบีกล่าวว่า เธอจงกล่าวว่า ซุบฮานัลลอฮ์ อะดะดะค๊อลกิฮ์" ท่านอิมามอัสสุยูฏีย์ กล่าวว่า ฮะดิษนี้ซอฮฺห์ ดู หนังสืออัลฮาวีย์ ลิลฟะตาวา เล่ม 2 หน้า 3
นำเสนอรายงานโดยท่าน อบูดาวูด , ท่านอัตติรมีซีย์ ซึ่งเขากล่าวว่าเป็นฮะดิษฮะซัน , ท่านอันนะซาอีย์ , ท่านอิบนุมาญะฮ์ , ท่านอิบนุฮับบาน ซึ่งเขาถือว่าเป็นฮะซอฮิห์ ที่รายงานจาก ท่านสะอัด บิน อบีวักก๊อซฺ ว่า "เขา(คือสะอัด บิน อะบีวั๊กก๊อซ) ได้เข้าไปหาสตรีคนหนึ่งพร้อมกับท่านนบี ซ๊อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม โดยที่สองมือของนางนั้นมีเมล็ด(อินทผาลัม) - หรือก้อนหิน - ซึ่งนางกำลังทำการตัสบีห์อยู่ ดังนั้น ท่านนบีกล่าวว่า ฉันจะบอกเธอด้วยกับสิ่งที่สะดวกกว่าและง่ายกว่าสำหรับเธอเอาไหม? เธอจงกล่าวเถิดว่า "ซุบฮานัลลอฮ์ อะดะดะ มาคุลิก้อ ฟิสสะมาอฺ , ซุบฮานัลลอฮ์ อะดะดะมาคุลิก้อฟิลอัรฏิ , ซุบฮานัลลอฮ์ อะดะดะ มาบัยน่าซาลิก , ซุบฮานัลลอฮ์ อะดะดะ มาฮุว่าคอลิก , อัลลอฮุอักบัร มิซฺล่าซาลิก , วัลฮัมดุลิลลาฮ์ มิซฺละซากิล , ลาอิลาฮะอิลลัลลอฮ์ มิซฺล่าซาลิก , วะลากู้วะต้า อิลลา บิลลาฮ์ มิซฺล่าซาลิก" ดู หนังสืออัลฮาวีย์ ลิลฟะตาวา ของอิมามอัสสะยูฏีย์ เล่ม 2 หน้า 3
ท่านอัชเชากานีย์ กล่าวว่า "สองฮะดิษนี้ ชี้ถึง การอนุญาตให้นับตัสบีห์ด้วยกับเมล็ด(อินทผาลัม)และลูกหิน และอนุญาตเช่นเดียวกันกับลูกตัสบีห์ เนื่องจากไม่มีข้อแตกต่างใด ๆ ให้กับการยอมรับของท่านนบี ซ๊อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ต่อสตรีสองคนเกี่ยวกับสิ่งดังกล่าว และท่านนบีก็มิได้ทำการตำหนิ และการที่ท่านนบีได้แนะนำสิ่งที่ดีกว่านั้น มิได้หมายความถึงปฏิบัติการอนุญาต(ให้นับตัสบีห์ด้วยก้อนหินหรือเมล็ดอินทผาลัม)" นัยลุลเอาฏ๊อร เล่ม 2 หน้า 211
ท่านอิมามอัสสะยูฏีย์ กล่าว่า "ท่านญะลาลุดดีน อัลบุลกินีย์ กล่าวว่า นักปราชญ์บางส่วน กล่าวว่า การนับตัสบีห์ด้วยนิ้วมือนั้น ดีกว่า การนับตัสบีห์ด้วยลูกตัสบีห์ เพราะมีฮะดิษอิบนุอัมร์ได้ระบุไว้ แต่ทว่า มีบางทัศนะกล่าวว่า ผู้ที่ทำการตัสบีห์นั้น หากเขาปลอดภัยจากการนับจำนวนพลาดพลั้ง การนับด้วยนิ้วมือย่อมดีกว่า และมิเป็นเช่นนั้น(คือคาดว่ามีการผิดพลาดจำนวนการนับ) การนับด้วยลูกตัสบีห์ย่อมดีกว่า" ดู หนังสืออัลฮาวีย์ ลิลฟะตาวา ของอิมามอัสสะยูฏีย์ เล่ม 2 หน้า 5
ท่านอิบนุสะอัด นำเสนอรายงานว่า "ท่านสะอัด บิน อะบีวั๊กก๊อซ ได้ทำการตัสบีห์ด้วยลูกหิน" หนังสืออัลฮาวีย์ ลิลฟะตาวา เล่ม 2 หน้า 4
ท่านอิบนุอบีชัยบะฮ์ ได้รายงานว่า "ท่านสะอัด บิน อบีวั๊กก๊อซ ทำการตัสบีห์ด้วยลูกหินหรือเมล็ด(อินทผาลัม)" แหล่งอ้างอิงเดียวกัน
ท่านอับดุลเลาะฮ์ บุตร ท่านอิมามอะห์มัด ได้รายงานไว้ในหนังสือ ซ่าวาอิด อัซซุฮฺด์ ว่า "ท่านอบูฮุร๊อยเราะฮ์มีเชือกทำเป็น 1000 ปม ซึ่งท่านจะไม่นอนนอกจากทำการตัสบีห์ด้วยกับมัน" แหล่งอ้างอิงเดียวกัน
ท่านอิมามอะห์มัด ได้รายงานไว้ในหนังสือ อัซซุฮฺด์ กล่าว "ท่านอบีดัรดาอฺนั้น มีเมล็ดอินทผาลัมในถุง เมื่อท่านได้ละหมาดซุบฮิเรียบร้อยแล้ว ท่านก็จะนำมันออกมาทีละอัน ๆ โดยทำการตัสบีห์ด้วยกับมันจนหมด" แหล่งอ้างอิงเดียวกัน
ท่านอิบนุอะบีชัยบะฮ์ นำเสนอรายงานว่า "ท่านอบี สะอีด อัลคุฏรีย์ ได้ทำการตัสบีห์ด้วยลูกหิน" แหล่งที่มาเดียวกัน
ท่านอิมามอัสสะยูฏีย์ กล่าวปิดท้ายว่า "ไม่มีรายงานจากคนใดจากสะลัฟและคะลัฟถึงการห้ามการนับซิกิรด้วยลูกตัสบีห์ ยิ่งกว่านั้น ส่วนมากของพวกเขาทำการนับซิกิรด้วยลูกตัสบีห์ และพวกเขาไม่เห็นว่ามันเป็นสิ่งที่มักโระฮ์แต่อย่างใด...และเป้าหมายที่ว่า ส่วนมากจากซิกิรที่ถูกนับตามที่ซุนนะฮ์นบีได้รายงานมานั้น ส่วนมากมิได้จำกัดการนับด้วยนิ้ว ซึ่งหากจำกัดมัน แน่นอนว่า การมุ่งสนใจอยู่กับนับด้วยนิ้วนั้น อาจจะทำให้สมาธิ(คุชั๊วะอฺ)หายไปและคุชั๊วะอฺก็คือเป้าหมายด้วย วัลลอฮุอะลัม" หนังสืออัลฮาวีย์ ลิลฟะตาวา เล่ม 2 หน้า 7
والله تعالي أعلي وأعلم
