จะละหมาดให้แก่ศพที่ไหนดี
ถาม ที่ดีเลิศแล้วควรทำการละหมาดให้กับศพในมัสยิด หรือนอกมัสยิด และอนุญาตให้ทำการละหมาดให้แก่ศพในสุสานหรือไม่?
ตอบ การละหมาดให้กับศพเป็นที่อนุมัติให้ทำได้ในสถานที่ใดก็ได้ เพราะท่านศาสดา(ศ็อลฯ)ได้กล่าวไว้อย่างกว้างๆว่า
(( جعلت لى الأرض مسجدا فأينما أدركتك الصلاة فصل ))
ความว่า “ พื้นพิภพถูกบันดาลให้เป็นมัสยิดแก่ฉัน ดั้งนั้นแห่งหนใดก็ตามที่การละหมาดได้ตามทันท่าน(เข้าเวลาละหมาด) ก็จงทำการละหมาด ”
แต่มีทัศนะขัดแย้งกันในเรื่องสถานที่ที่ดีเลิศกว่า สำหรับการละหมาดญะนาซะฮ์นั้นส่งเสริมให้ทำการละหมาดในมัสยิด เพราะถือเป็นอาณาบริเวณพื้นที่ดีที่สุดของพิภพ และท่านมุสลิมรายงานจากพระนางอาอีซะห์กล่าวว่า
(( ما صلى رسول الله – صلى الله عليه وسلم - على سهيل بن بيضاء إلا فى المسجد. وصلى الصحابة على أبي بكر وعمرفى المسجد بدون إنكارمن أحد؛ لأنها صلاة كسائر الصلوات))
ความว่า “ ท่านศาสดา(ศ็อลฯ) มิได้ละหมาดให้ศพของซุเฮลบินบัยดอฮฺ นอกจากท่านศาสดา(ศ็อลฯ) จะทรงกระทำในมัสยิด และบรรดาสาวกได้ทำการละหมาดให้กับศพของอบูบักรและอุมัรในมัสยิดโดยไม่มีผู้ใดคัดค้าน เพราะมันก็เป็นละหมาดหนึ่งเหมือนกับละหมาดอื่นๆ”
ท่านอิหม่ามฮานีฟะฮ์ และมาลิกีมีทรรศนะว่า การทำละหมาดให้กับศพในมัสยิดนั้นเป็นมักโระฮ์ โดยอ้างหลักฐานจากวจนะของท่านศาสดา(ศ็อลฯ) ตามที่อบูดาวู๊ดได้รายงานว่า
(( من صلى جنازة فى المسجد فلا شئ له ))
ความว่า “ผู้ใดทำการละหมาดให้กับศพในมัสยิด เขาจะไม่ได้รับสิ่งใดเลย(หมายถึงไม่ได้รับผลบุญ)”
แต่ฮาดิสบทนี้ฎออีฟ(อ่อน) และขัดแย้งกับการกระทำของท่านศาสดา(ศ็อลฯ)และบรรดาอัครสาวกบางท่านถือว่าเป็นฮาดิสที่ซอเฮี๊ยะ เพราะมีระบุอยู่ในหนังสือบางเล่มว่า"ก็ไม่เป็นไร" หมายถึงไม่มีความผิด และเช่นเดียวกับที่ทั้งสองมัซฮับนี้มีทรรศนะว่า การละหมาดให้กับศพในมัสยิดนั้นเป็นมักโระห์ การนำศพเข้าไปในมัสยิดนั้นก็เป็นมักโระห์เช่นกันแม้จะไม่ได้ทำการละหมาด
ส่วนมัซฮับฮัมบาลี อนุญาตให้ทำการละหมาดให้กับศพในมัสยิดได้หากไม่เกรงว่าจะไม่สร้างความเลอะเทอะเปรอะเปื้อนแก่มัสยิด มิเช่นนั้นก็ถือว่าฮารอม และฮารอมที่จะเอาศพเข้าในมัสยิด แม้จะไม่มีคนละหมาดให้แก่ศพก็ตาม(ในกรณีที่สร้างความเลอะเทอะ)
ท่านอิบนุกอยยิมกล่าวว่า ไม่ใช่แนวทางของท่านศาสดา(ศ็อลฯ) ที่จะกำหนดให้กระทำการละหมาดให้กับศพในมัสยิด ซึ่งท่านศาสดา(ศ็อลฯ) เคยละหมาดให้กับศพในมัสยิด เช่น ศพของซุเฮล บิน บัยดออฺ และน้องชายของเขา ทั้งสองแนวทางดังกล่าวอนุมัติให้กระทำได้แต่ที่ดีเลิศแล้ว ให้กระทำละหมาดให้กับศพนอกมัสยิด และมีการพูดกันอย่างยืดยาวเกี่ยวกับบทฮาดีษของท่าน อบีดาวู๊ด ที่ค้านกับฮาดีษของพระนางอาอีซะห์(ร.ด.)
สำหรับการอาบน้ำศพในสุสานนั้น ปวงปราชญ์มีทรรศนะว่าเป็นสิ่งที่น่าเกลียด(มักโระฮ์) และในสายรายงานหนึ่งของท่าน อิหม่ามอะห์หมัดระบุว่า “ ไม่เป็นไร เพราะท่านศาสดา(ศ็อลฯ) ละหมาดให้กับศพสตรีนางหนึ่งหลังจากฝั่งเสร็จเรียบร้อยแล้ว ซึ่งเธอผู้นี้เคยเป็นผู้กระทำความสะอาดมัสยิด และท่านอบูฮุรอยเราะฮ์ได้ละหมาดให้กับศพพระนางอาอีซะห์(ร.ด.)กลางสุสานอัล-บาเกี๊ยะ
ท่านอิบนุอุมัร และผู้อื่นก็ปรากฏตัวอยู่ที่นั้นด้วย เพราะพื้นฐานของการละหมาดศพคือ การขอพรให้กับศพ และไม่เหมือนกับการละหมาดอื่นๆที่มีทั้งการรุกั๊วะ(คำนับ) และการซุหยูด(การก้มกราบ)ซึ่งถือเป็นการอิบาดะห์(มนัสการ)ต่อพระองค์อัลเลาะห์(ซ.บ)
โดย..เชค อะฏียะห์ ซ๊อกร์
จะละหมาดให้แก่ศพที่ไหนดี
