การเสวนาระหว่างชัยค์อัลบูฏีย์กับผู้ที่ไม่มีมัซฮับ

[ILHAM]

ขอโทษครับพี่คนแปล มีบางที่ๆว่ามันแปลเป็นไทยได้อีก คือว่ากลัวว่าบางคนที่ไม่รู้อาหรับเขาจะงงน่ะครับ ตรงคำทับศัพท์บางคำ

[al-azhary]

-قلت: و لكن الكراس الذي تدرس فيه، يذكر خلاف ما تقول إنه يقرر حرمة ذلك بل و يقرر في بعض الأماكن كفر الذي يلازم إتباع إمام معين لا يتحول عنه.

ฉันกล่าวว่า : แต่ หนังสืออัลกัรร็อซ ที่ท่านได้สอนอยู่นั้น  ได้กล่าวขัดแย้งกับสิ่งที่ท่านได้พูดยืนยันว่า  การสังกัดมัซฮับอิมามเป็นการเฉพาะนั้นฮะรอม  แต่ยิ่งกว่านั้น  ในหนังสืออัลกัรร็อซกลับยืนยันในบางหน้าว่า  บุคคลที่ตาม(มัซฮับ)ของอิมามท่านหนึ่งเป็นการเจาะจงอย่างเป็นประจำโดยไม่เปลี่ยนจาก(มัซฮับ)ของอิมามทั้งนั้นเลยนั้น เป็น  กุฟุร!

قال: أين؟ .. و رجع إلى الكراس يتأمل نصوصه و عباراته. و راح يتأمل قول صاحب الكراس (بل من التزم واحدا بعينه في كل مسائله فهو متعصب مخطئ مقلد تقليدا أعمى و هو ممن فرقوا دينهم و كانوا شيعا). فقال: يقصد بالالتزام أن يعتقد وجوب ذلك شرعا، العبارة فيها قصور!.

ชายคนนั้นกล่าวว่า  ใหนหรือ?  แล้วเขาก็กลับไปทบทวนหนังสืออัลก็อรร็อซ(1) ทำการใคร่ครวญถึงตัวบทและสำนวนต่าง ๆ  และเขาก็ทำการใคร่ครวญคำพูดเจ้าของหนังสืออัลกัรร็อซ  ที่ว่า  "แต่ยิ่งกว่านั้น  ผู้ที่ยึดอิมามคนหนึ่งเป็นการเฉพาะเจาะจงในทุก ๆ ประเด็น(ข้อปลีกย่อยต่าง ๆ ของศาสนา)นั้น เขาย่อมเป็นผู้ตะอัศศุบ(มีมานะทิฐิ) เป็นผู้ที่กระทำความผิดพลาด  เลียนแบบ(ตักลีด)แบบตาบอด  เขานั้นย่อมเป็นส่วนหนึ่งจากผู้ที่แบ่งแยกในศาสนาของพวกเขาและพวกเขาก็แตกเป็นกลุ่ม ๆ"  ดังนั้น  เขาจึงกล่าวว่า  จุดมุ่งหมายของอัลมะซูมีย์(เจ้าของหนังสืออัลกัรร็อซ) ด้วยการยึดตามมัซฮับอิมามคนเดียวเป็นการเจาะจงนั้นเป็นกุฟุร  คือ  เขาเอี๊ยะติก็อตยึดมั่นว่าดังกล่าวเป็นสิ่งที่วายิบตามหลักศาสนา  ซึ่งสำนวนในหนังสือของอัลมะซูมีย์นี้มันขาดตกไป

-قلت: و ما الدليل على أنه هكذا يقصد، و لماذا لا تقول إن المؤلف مخطئ؟

ฉันกล่าวว่า : อะไรคือหลักฐานที่เขาได้มีเป้าหมายเช่นนี้  และเหตุใดท่านไม่กล่าวว่า  ผู้แต่งหนังสือ(คืออัลมะซูมีย์)ผิดพลาด?"

و أصر الرجل على أن العبارة صحيحة، و أنها على تقدير محذوف، و أن المؤلف معصوم عن أي خطأ فيها!.

ชายคนนี้พยายามยืนกรานว่าสำนวนของหนังสือถูกต้องแล้ว  และสำนวนหนังสือต้องอยู่บนการสมมุติถ้อยความที่ถูกตัดไป และผู้แต่งหนังสือได้รับการปกป้องจากความผิดพลาดในสำนวนจากหนังสือเล่มดังกล่าว

قلت: و لكن العبارة على هذا التقدير لا تواجه أي خصم، و ليس لها أي فائدة فما من مسلم إلا و هو يعلم أن إتباع إمام بعينه من أئمة المذاهب الأربعة ليس واجبا من الواجبات الشرعية، و ما من مسلم يلازم مذهبا بعينه إلا و هو يفعل ذلك عن رغبة و اختيار منه.

ฉันกล่าวว่า :  แต่สำนวนของการสมมุติถ้วยคำนี้  ไม่สามารถมาทัดทานคู่กรณีใด ๆ ได้เลย  และไม่มีประโยชน์อันใดทั้งสิ้น  เพราะไม่มีมุสลิมคนใดเลยนอกจากเขารู้ว่าการที่ได้ตามอิมามคนหนึ่งเป็นการเฉพาะจากบรรดาอิมามมัซฮับทั้งสี่นั้น  ไม่ใช่เป็นสิ่งที่วายิบหนึ่งจากบรรดาสิ่งวายิบต่าง ๆ ของศาสนา  และไม่มีมุสลิมคนใดทำการยึดสังกัดมัซฮับหนึ่งเป็นการเฉพาะ นอกจากเสียว่าเขาได้กระทำสิ่งดังกล่าวนั้นเพราะจากความปรารถนาและการเลือกของเขาเอง

-------------------------------
1. เป็นหนังสือเล่มเล็ก ๆ ที่ อัลมะอฺซูมีย์ได้แต่งขึ้นมาซึ่งชัยค์อัลบูฏีย์ได้ทำการโต้ตอบ

[คะลัคคะลุย]

- قال: أنشر ما شئت إنني لا أخاف.

นี่คือ  ถ้อยคำสุดท้าย  ที่เจ้าของกระทู้โพสต์มา  ซึ่งความจริงแล้วยังไม่หมด  บทเสวนาดังกล่าวนำมาจากหนังสือ   อัลลามัซฮะบียะฮ์ อัคฏ่อรุ่บิดอะฮ์ฯ  ซึ่งผู้ที่ร่วมเสวนากับท่นา ด๊อกเตอร์  อัลบูฏีย์  นั้น  อยู่ในระดับอาจารย์ผู้สอนบรรดานักศึกษาที่ไม่นิยมมีมัซฮับ  ซึ่งท่านด๊อกเตอร์อัลบูฏีเอง  ต้องการสงวนชื่อของผู้ที่ร่วมเสวนากับท่านเพื่อให้เกียรติ 

ดังนั้น พี่น้องที่ต้องการเข้ามาแปล  ก็แปลไปเรื่อย ๆ นะครับ  แปลจบที่เจ้าของกระทู้โพสต์มาเมื่อไหร่  ส่วนที่เหลือผมจะจัดการแปลให้เองครับ  อินชาอัลเลาะฮ์ 

والسلام

นำมาต่อให้จบแล้วครับ

قلت: وكيف تخاف مني، إذا كنت لا تخاف من الله عز وجل وتطرح بكلامك هذا قوله عز وجل ﴿ فاسألوا أهل الذكر إن كنتم لا تعلمون﴾ عرض الحائط!.

قال: يا أخي هؤلاء الأئمة غير معصومين أما الآية التي اعتمدتها فهي كلام المعصوم جل جلاله فكيف يترك المعصوم ويلحق بذيل غير معصوم؟

قلت: يا هذا المعصوم هو المعنى الحقيقي الذي أراده الله بقوله ﴿ ولله المشرق والمغرب ...﴾ وليس المعصوم هو فهم هذا الشاب البعيد كل البعد عن ثقافة الإسلام وأحكامه وطبيعة قرآنه. أي فالمقارنة التي أسألك عنها هي بين فهمين اثنين فهم هذا الشاب الجاهل وفهم الأئمة المجتهدين وكلاهما غير معصومين إلا أن أحدهما موغل في الجهل والسطحية والآخر موغل في البحث والعلم والدقة.

قال: إن الله لا يكلفه بأكثر مما وصل إليه جهده!.

قلت: أجبني إذا على هذا السؤال: رجل له طفل مريض يعاني من بعض الالتهابات . أشرف عليه جميع أطباء البلدة واتفقوا على إعطائه علاجا معينا وحذروا والده من أن يحقنه بالبنسلين وأخبروه بأنه لو فعل ذلك عرض حياة الطفل للهلاك... إلا أن والد الطفل يعلم مما قرأ في بعض النشرات الطبية أن البنسلين يفيد في حالات الالتهاب. فاعتمد على معلوماته الخاصة في ذلك ونبذ كلام الأباء لأنه لا يعلم دليلهم على ما قالوا، فاستعمل ( قناعته الذاتية) وعالج الطفل بحقنة بنسلين انتقل على أثرها إلى رحمة الله. أفيقاضى ويأثم فيما فعل أم لا؟

ففكر الرجل قليلا ثم قال: هذه غير تلك!.

قلت: بل هي عينها: سمع عن إجماع الأطباء كما سمع ذاك عن إجماع الأئمة ولكنه اعتمد على نص قرأه دون سواه في نشرة طبية كما اعتمد ذاك نصا قرأه دون سواه في كتاب الله عز وجل واستعمل هذا قناعته الذاتية كما استعمل ذاك قناعته الذاتية!.

قال: يا أخي القرآن نور.. نور.. وهل النور في دلالته مثل أي كلام آخر؟

قلت: ونور القرآن ينعكس إلى عقل أي ناظر وقارئ فيفهمه نورا كما أراد الله؟! فما الفرق بين أهل الذكر وغيرهم إذا ، ما داموا جميعا ينهلون من هذا النور؟

المثالان سواء ... لا فرق بينهما إطلاقا ولابد أن تجيبني: أيتبع الباحث فيهما قناعته الذاتية أم يتبع ويقلد أهل الاختصاص؟

قال: بل القناعة الذاتية هي الأصل.

قلت: وقد استعمل قناعته الذاتية فترتب على ذلك وفاة الطفل فهل تترتب عليه أي مسؤولية شرعية أو قضائية؟

وقال الرجل بملء فمه: لا تترتب عليه أي مسؤولية!.

قلت: فلنختم البحث والنقاش، دون هذه الكلمة التي أطلقتها. لقد انقطع بها السبيل إلى أي قدر مشترك بيني وبينك يمكن أن يقام عليه أي بحث. وحسبك أنك خرجت بجوابك العجيب هذا عن إجماع الملة الإسلامية كلها ... ولا والله لن يكون أي معنى للتعصب المقيت على وجه الأرض ، إن لم تكونوا أنتم أصحاب هذا التعصب المقيت.
المسلم الجاهل يستعمل ( قناعته الذاتية) في فهم ما اطلع عليه من القرآن... ويصلي إلى غير القبلة مخالفا كل المسلمين فتكون صلاته صحيحة!... والرجل العامي من الناس يستعمل (قناعته الذاتية) فيطبب من شاء. ويعالج كما يشاء ويموت المريض تحت يده فيقال له : الله يعطيك العافية!..
ولست أدري إذا، لماذا لا يدعنا هؤلاء الناس وشأننا لنستعمل نحن أيضا (قناعتنا الذاتية) في أن الجاهل بأحكام الدين وأدلتها لابد له أن يتمسك بمذهب إمام من الأئمة المجتهدين يتبعه من حيث إنه أبصر منه بكتاب الله وسنة رسوله.
ومهما يكن من خطأ هذا الرأي عندهم فلتشمله على كل شفاعة (القناعة الذاتية) وليكن له أسوة عنده برأي من استدبر القبلة فكانت صلاته صحيحة وقتل الطفل فكان قتله اجتهادا وتطبيبا])!

[قطوف من أزاهير النور]

ขอโทษครับพี่คนแปล มีบางที่ๆว่ามันแปลเป็นไทยได้อีก คือว่ากลัวว่าบางคนที่ไม่รู้อาหรับเขาจะงงน่ะครับ ตรงคำทับศัพท์บางคำ

ถูกจาย .. 

[al-azhary]

ดีครับที่ช่วยกันแปล

ผมอ่านเรื่องนี้เองก็รู้สึกชอบ

โดยเฉพะตอนสุดท้าย

ผมถามให้พี่น้องคิดเล่นๆละกันว่า ท่านเห็นว่าอย่างไรสำหรับคนที่กล่าวว่า

ละหมาดไม่หันทางกิบละก็ใช้ได้ ฆ่าลูกตัวเองก็ไม่บาป

อ่านแล้วได้แง่คิดครับ ซึ่งได้แง่คิดทั้งผู้ที่ประกาศตนเองว่ามีมัซฮับและผู้ที่บอกว่าตนเองไม่มีมัซฮับ  พี่น้องก็โปรดติดตามเรื่อย ๆ นะครับ 

[ad-dalawy]

قال: كيف؟ إنني أسمع من كثير من الناس و بعض أهل العلم أنه تجب شرعا ملازمة مذهب بعينه حتى إنه لا يجوز التحول منه إلى غيره!.

เขากล่าวว่า  มันเป็นอย่างไรหรือ? ทั้งที่แท้จริงฉันได้ยินผู้คนมากมายและผู้มีความรู้บางส่วนได้กล่าว  จำเป็นต้องสังกัดมัซฮับเป็นการเฉพาะตามหลักของศาสนา  จนกระทั่งไม่อนุญาตให้เขาเปลี่ยนไปยังมัซฮับอื่น

قلت له: أذكر لي اسم واحد فقط من العوام أو من أهل العلم قال لك هذا الكلام

ฉันกล่าวแก่เขาว่า  ท่านจงกล่าวนามชื่อมาให้ฉัน  จากคนสามัญชนหรือจากผู้รู้สักหนึ่งคนเท่านั้นซิ  ที่เขาได้กล่าวคำพูดเช่นนี้แก่ท่าน

[ad-dalawy]

و سكت الرجل، و لكنه تعجب من أن يكون كلامي صحيحا، و ظل يردد: أن كل ما يتصوره هو أن كثيرا من الناس يحرمون التنقل من مذهب إلى آخر.

ชายคนนั้นจึงหยุดนิ่ง  แต่ทว่าเขาแปลกใจที่คำพูดของฉันถูกต้อง  เขาก็ยังคำพูดซ้ำไปซ้ำมาว่า  ทุกสิ่งที่เขาได้จินทนาการนั้น  คือผู้คนส่วนมากห้ามทำการย้ายมัซฮับหนึ่งไปสู่อีกมัซฮับอื่น

قلت له: لا تجد اليوم و لا واحدا يعتقد هذا الوهم الباطل، نعم رووا عن بعض العصور الأخيرة من عهد العثمانيين أنهم كانوا يستعظمون تحول الحنفي من مذهبه إلى مذهب آخر، و لا شك أن ذلك كان منهم – إن صح النقل – غاية في السخف و العصبية المقيتة العمياء.

ฉันได้กล่าวแก่เขาว่า  ในวันนี้ท่านจะไม่พบ  และจะไม่พบสักคนหนึ่งที่เชื่อกับความคลุมเครือที่เหลวไหลนี้  แต่ทว่าพวกได้รายงานเล่าจากบางยุคสุดท้ายในสมัยของอ็อตโตมัน(อุษมานียะฮ์) ว่าเขาถือเป็นบาปใหญ่กับการที่ผู้ยึดถือมัซฮับฮะนะฟียะฮ์ได้เปลี่ยนจากมัซฮับของเขาไปยังมัซฮับอื่น  ซึงไม่ต้องสงสัยแล้วว่า  สิ่งดังกล่าวที่มาจากพวกเขานั้น - หากการถ่ายทอดรายงานมีความถูกต้องจริง - ก็ถือเป็นเขลาและมานะทิฐิที่ทำให้เกลียดชังและตาบอด

[al-azhary]

 salam

-قلت له بعد ذلك: و من أين لك هذا الفرق بين المقلد و المتبع، أهو فرق لغوي أم اصطلاحي؟-

หลังจากนั้น  ฉันได้กล่าวแก่เขาว่า : สำหรับท่านแล้วนั้น  เอามาจากใหนหรือ  กับการแบ่งแยกระหว่างคำว่า  มุก็อลลิด (ผู้ตามคำพูดคนอื่นโดยมิได้รู้หลักฐาน)กับมุตตะเบียะอฺ (ผู้ตาม) มันเป็นแบ่งแยกในศัพย์เชิงภาษาหรือศัพย์เชิงวิชาการ

قال: بل بينهما فرق لغوي.

เขากล่าวว่า :  ระหว่างทั้งสองนั้น  มันเป็นการแบ่งแยกศัพย์เชิงภาษา

-و جئت بمراجع اللغة ليثبت منها الفرق اللغوي بين الكلمتين فلم يجد شيئا.

และฉันได้นำตำราอ้างอิงภาษาอาหรับเพื่อให้เขายืนยันการแบ่งแยกศัพย์เชิงภาษาระหว่างสองคำนี้   แต่ทว่าเขาไม่พบความแตกต่างเลย

-ثم قلت: إن أبا بكر رضي الله عنه قال لأعرابي اعترض على الدخل الذي أقره المسلمون له: (إِذَا رَضِيَ الْمُهَاجِرُوْنَ فَإِنَّمَا أَنْتُمْ تَبَعٌ) فقد عبر بالتبعية عن الموافقة التي ليس معها أي حق في النظر و المناقشة و البحث.

จากนั้น  ฉันกล่าวว่า  : แท้จริงท่านอบูบักร ร่อฏิยัลลอฮุอันฮุ  ได้กล่าวแก่ชาวชนบทที่ทำการคัดค้านต่อการตัดสินใจที่บรรดามุสลิมีนให้การยอมรับ(ในการเป็นคอลิฟะฮ์)ให้แก่ท่านอบูบักรว่า "เมื่อบรรดามุฮาญีรีนได้มีความพอใจ  ดังนั้น  พวกท่าน (หมายถึงชาวชนบท) คือ تَبَعٌ ผู้น้อมตาม"  ท่านอบูบักร  ได้ใช้สำนวนจากคำว่า اَلتَّبَعِيَّةُ  "การตาม" สื่อถึงการเห็นชอบที่ไม่มีสิทธิใด ๆ ในการใตร่ตรวงพิจารณา  การถกคัดค้าน  และการวิเคราะห์วิจัยใด ๆ เลย (1)

-قال: فليكن فرقا اصطلاحيا... أليس من حقي أن أصطلح على شيء؟

เขากล่าวว่า :  มันเป็นการแบ่งแยกศัพย์เชิงวิชาการ  แล้วสิทธิของฉันไม่สามารถให้ศัพท์เชิงวิชาการกับสิ่งหนึ่งสิ่งใดเลยกระนั้นหรือ?

-قلت: بلى، و لكن اصطلاحك هذا لن يغير من حقيقة الأمر. فهذا الذي تسميه متبعا إما أن يكون خبيرا بالأدلة و طرق الاستنباط منها، فهو إذا مجتهد. و إن لم يكن خبيرا بها أو غير قادر على استنباط الأحكام منها، فهو إذا مقلد. و إن كان في بعض المسائل هكذا، و في بعضها هكذا، فهو إذا مقلد في البعض و مجتهد في البعض. فالقسمة إذا ثنائية على كل حال و حكم كل منهما واضح و معروف.

ฉันกล่าว : มิใช่เช่นนั้น  การให้ศัพท์เชิงวิชาการของท่านนี้   ไม่สามารถเปลี่ยนข้อเท็จจริงได้หรอก  เพราะว่าบุคคลนี้ที่ท่านเรียกเขาว่า "มุตตะเบี๊ยะอฺ" (ผู้เจริญตาม) นั้น  บางครั้งเขามีทราบถึงบรรดาหลักฐานต่าง ๆ  รู้วิธีการต่าง ๆ ในการวินิจฉัย(อิจญ์ติฮาด)  ดังนั้น  เขาย่อมเป็นมุจญ์ตะฮิด(ผู้วินิจฉัยได้)  และหากว่าเขาไม่ทราบถึงบรรดาหลักฐานต่าง ๆ  อีกทั้งไม่สามารถวินิจฉัยฮุกุ่มต่าง ๆ จากหลักฐานนั้นได้  แน่นอนว่าเขาย่อมเป็นมุก็อลลิด  และหากแม้นว่าประเด็นปัญหาบางส่วนเขารู้หลักฐานหรือในประเด็นปัญหาบางส่วนเขาไม่รู้หลักฐาน  แน่นอนว่า  เขาย่อมเป็นคนมุก็อลลิดในประเด็นปัญหาบางส่วน  และเป็นมุจญ์ฮิดในประเด็นปัญหาบางส่วน  ดังนั้น  การแบ่งแยกจึงเป็นเพียงแค่สองประเภท(คือไม่ใช่มุก็อลลิดก็เป็นมุจญ์ตะฮิด)ในทุกสภาพการณ์   และการตัดสินทุก ๆ จากทั้งสอง (ว่าเป็นคนมุก็อลลิดหรือมุจญ์ฮิด)นี้  มีความชัดเจนและเป็นที่ทราบกันดี

قال: إن المتبع هو ذاك الذي يستطيع أن يمايز بين الأقوال و أدلتها و يرجح البعض منها على الآخر. و هذه مرتبة مختلفة عن محض التقليد.

เขากล่าววา : แท้จริงคน มุตตะเบี๊ยะอฺ (เจริญรอยตาม) เขานั้นคือผู้ที่สามารถแยกแยะบรรดาทัศนะต่าง ๆ และหลักฐานต่าง ๆ เหล่านั้นได้  และสามารถให้น้ำหนัก(ตัรญีห์) จากทัศนะหนึ่งเหนืออีกทัศนะหนึ่งได้  และนี้ก็คือระดับที่แตกต่างจากผู้ตักลีด(ตามผู้รู้แบบไม่รู้หลักฐานเลย)

-قلت: إن كنت تقصد بالتمييز بين الأقوال، تمييزها عن بعضها بقوة الدليل و ضعفه فتلك أرفع رتبة الاجتهاد. و هل بوسعك أن تكون أنت شخصيا كذلك.

ฉันกล่าวว่า : หากท่านมีเป้าหมาย  ในการแยกแยะระหว่างทัศนะต่าง ๆ  คือการแยกแยะทัศนะบางส่วนที่มีหลักฐานอันแข็งแรงและหลักฐานที่อ่อนได้นั้น  ดังกล่าวย่อมอยู่ในระดับอิจญ์ติฮาดขึ้นสูง  ดังนั้น  ฉันสามารถที่ทำให้ตัวของท่านเองเป็นเช่นนั้นได้หรือไม่?

قال: إني أفعل ذلك جهد استطاعتي.

เขากล่าวว่า  : ฉันได้จะกระทำสิ่งดังกล่าวให้สุดความสามารถของฉัน

-----------------------------------------------------
(1) เช่นเดียวกัน  คือคำตรัสของอัลเลาะฮ์  ตะอาลา  ความว่า

إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُواْ مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُواْ وَرَأَوُاْ الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الأَسْبَابُ

"เมื่อกลุ่มชน(จากบรรดาชัยฏอนที่ลุ่มหลง)ที่ถูกตามได้ปลีกเอาตัวรอดจากกลุ่มชน(จากพวกมนุษย์)ที่ถือตาม  ในขณะพวกเหล่านั้นได้มองเห็นการลงโทษแล้ว(ในโลกหน้า)  และบรรดาสัมพันธภาพก็ได้ขาดสะบั้นไปแล้วจากพวกเขา"  อัลบะกอเราะฮ์ : 166

ดังนั้น  เราจะพบว่า  อัลเลาะฮ์ได้ตรัสสำนวนคำว่า  اَلتَّبَعِيَّةُ  "การตาม" ณ ที่นี้  เป็นภาพลักษณ์ที่ต่ำต้อยยิ่งกว่าการตักลีดเสียอีก

[al-azhary]

 salam

قلت له: أنا أعلم بأنك تفتي بأن الطلاق الثلاث في مجلس واحد إنما يقع طلقة واحدة، فهل رجعت قبل فتواك هذه إلى أقوال الأئمة و أدلتهم في ذلك، ثم
 مايزت بينها فأفتيت بناء على ذلك؟ .. إن عويمر العجلاني طلق زوجته ثلاثا في مجلس رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم بعد أن لاعن منها. فقد قال: كذبن عليها يا رسول الله إن أمسكتها، هي طالق ثلاثا. فما علمك بهذا الحديث و موقعه من هذه المسألة و مدى دلالته على مذهب الجمهور أو مذهب ابن تيمية؟

ฉันได้กล่าวแก่เขาว่า : ฉันรู้ว่าท่านได้ทำการฟัตวาว่า  การหย่า 3 ในครั้งเดียวนั้น  ตกแค่ 1 ตอล๊าก  ดังนั้น  ก่อนท่านทำการฟัตวานี้  ท่านได้หวนกลับไปทบทวนบรรดาทัศนะคำกล่าวของบรรดาอุลามาอ์และบรรดาหลักฐานต่าง ๆ ของพวกเขาในสิ่งดังกล่าวแล้วหรือไม่?  จากนั้น ท่านก็ทำการแยกแยะแจกแจงระหว่างบรรดาหลักฐานเหล่านั้น  แล้วทำการฟัตวาโดยขึ้นอยู่บน(การทราบถึงทัศนะคำกล่าวและบรรดาหลักฐานต่าง ๆ ของพวกเขา) ดังกล่าวแล้วหรือไม่?  แท้จริง อุวัยมิร อัลอัจญ์ลานีย์  ได้ทำการหย่าภรรยาของเขา 3 ครั้ง  ต่อหน้าท่านร่อซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม  หลังจากที่เขาได้ทำการลิอาน (การกล่าวสาบานยืนยันว่าภรรยาของตนทำซินาเพื่อปฏิเสธความอับอายที่มีต่อเขา - คำนิยามแบบสรุป- ) เขาได้กล่าวว่า  ฉันโกหกต่อนาง  หากฉันได้ทำการกักตัวนาง (จะได้หรือไม่?) ทั้งที่นางได้ถูกหย่า 3 แล้ว (แต่ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัมก็ได้ทำการแยกระหว่างทั้งสอง) ดังนั้น  อะไรบ้างที่ท่านได้รู้ถึงฮะดิษนี้  และฐานะของฮะดิษที่เกี่ยวข้องกับประเด็นปัญหานี้  และท่านรู้อะไรบ้างเกี่ยวกับแง่มุมจากข้อบ่งชี้ของฮะดิษตามมัซฮับของปราชญ์ส่วนมากหรือจากมัซฮับของท่านอิบนุตัยมียะฮ์?

قال: لم أطلع على هذا الحديث.

เขากล่าวว่า : ฉันไม่เคยทราบถึงฮะดิษนี้มาก่อนเลย

قلت: فكيف أفتيت بهذه المسألة مخالفا فيها ما أجمعت عليه المذاهب الأربعة، دون أن تقف على أدلتهم و مدى ضعفها أو قوتها؟ .. فها أنت قد تركت مبدأك الذي تقول إنك قد ألزمت نفسك به و تحاول أن تلزمنا به، و هو مبدأ الإتباع بالمعنى الذي اصطلحت عليه!.

ฉันกล่าวว่า : ได้อย่างไรกัน  กับการที่ท่านได้ทำการฟัตวาประเด็นปัญหานี้  โดยขัดแย้งกับสิ่งที่บรรดามัซฮับทั้ง 4 ได้ลงมติแล้ว  ด้วยการที่ท่านมิได้ทราบถึงบรรดาหลักฐานของพวกเขาทั้งในแง่ของความอ่อนหรือความมีน้ำหนักของหลักฐาน?  ดังนั้น  ท่านได้ทิ้งอุดมการณ์ของท่านที่ท่านได้กล่าวว่า  ท่านจะนำมายึดปฏิบัติกับตัวท่านเองอย่างเคร่งครัดและท่านก็พยายามให้เรายึดอุดมการณ์นั้นด้วย  ซึ่งมันก็คืออุดมการณ์แห่งการ อิตติบาอฺ (เจริญรอยตามโดยรู้หลักฐาน) ตามความหมายที่ท่านได้ให้คำนิยามเชิงวิชาการไว้!!

قال: لم تكن لدي إذ ذاك كتب كافية لأستعرض فيها مذاهب الأئمة و أدلتها.

เขากล่าวว่า :  ในเรื่องดังกล่าวนั้น  ณ  ที่ฉัน  ไม่มีตำราอย่างเพียงพอสำหรับการนำเสนอตีแผ่มัซฮับและหลักฐานต่าง ๆ ของบรรดาอุลามาอ์มัซฮับเหล่านั้นเลย

[قطوف من أزاهير النور]

 salam

อือ หืม .. ถ้าแปลเสร็จแล้ว อยากได้ผู้มีความสามารถ รวบรวมและเรียบเรียงบทสนทนานี้อีกทีจัง จะได้แปะหน้าเวบ (ดีป่าว) 

[ILHAM]

แปลกับสรุปอันไหนดีกว่าครับ
การแปลทำให้เราได้รายละเอียดครบถ้วน แต่ใช่ว่าจะเข้าใจ
แต่การสรุปทำให้เราเข้าใจแต่ไม่ได้รายละเอียด

[al-azhary]

 salam

อือ หืม .. ถ้าแปลเสร็จแล้ว อยากได้ผู้มีความสามารถ รวบรวมและเรียบเรียงบทสนทนานี้อีกทีจัง จะได้แปะหน้าเวบ (ดีป่าว) 

ตั้งใจไว้เช่นนั้นอยู่แล้วครับ  เมื่อแปลเสร็จ  จะทำการเรียบเรียงใหม่ให้เข้าใจง่ายขึ้น  แล้วทำการแปะหน้าเว็บ 

[al-azhary]

 salam

-قلت: فما الذي حملك على أن تتعجل بالفتوى، مخالفا فيها جمهور المسلمين، و أنت لم تطلع بعد على شيء من أدلتهم؟-

ฉันกล่าวว่า : อะไรที่ทำให้ท่านทำการรีบด่วนในการฟัตวา  โดยขัดแย้งกับปราชญ์มุสลิมีนส่วนมาก  ทั้งที่ท่านไม่เคยทราบถึงหลักฐานต่าง ๆ ของพวกเขาเลย?

قال: فماذا أفعل و قد سئلت... و ليس لدي إلا قدر محدود من المراجع؟

เขากล่าวว่า : แล้วจะให้ฉันอะไรอย่างไร  ในเมื่อฉันถูกถาม  โดย ณ ที่ฉันตอนนั้น  ไม่มีอะไร นอกจากมีจำนวนจำกัดในเรื่องตำราอ้างอิง

قلت: كان يسعك ما وسع العلماء و الأئمة جميعا، و هو أن تقول: لا أدري، أو أن تنقل له رأي المذاهب الأربعة، و رأي المخالفين دون أن تفتي بأحد القولين. كان يسعك أن تفعل ذلك، بل كان هذا هو واجبك، خصوصا و إن المشكلة لم تنزل بك أنت حتى تكون مضطرا إلى الأخذ بمخرج ما من الأمر! .. أنا أن تفتي بالرأي المخالف لإجماع الأئمة الأربعة و أنت لم تطلع – باعترافك – على أدلتهم، مكتفيا بانشراح قلبك لأدلة المخالفين، فهذا منتهى التعصب الذي تتهموننا به.-

ฉันกล่าวว่า : ท่านมีความสามารถเฉกเช่นเดียวกับบรรดาอุลามาอ์และบรรดาอิมามทั้งหมด  กล่าวคือ  ท่านสามารถกล่าวว่า  "ฉันไม่รู้"  หรือท่านทำการถ่ายทอดทัศนะของมัซฮับทั้งสี่ให้แก่เขา(ผู้ที่มาขอฟัตวา) และนำเสนอทัศนะของผู้ขัดแย้งกับมัซฮับทั้งสี่โดยมิต้องทำการฟัตวา(เจาะจงฟันธง)กับทัศนะคำกล่าวใดจากทั้งสอง  ซึ่งท่านมีความสามารถที่จะกระทำสิ่งดังกล่าว  ยิ่งกว่านั้น  มันเป็นหน้าที่ของท่าน  โดยเฉพาะอย่างยิ่ง  ปัญหาที่ได้เกิดขึ้นด้วยกับท่าน(โดยมีคนมาถาม) มันทำให้ท่านมีความจำเป็นอย่างยิ่งยวดในการยึดทางออกใด ๆ (ยึดทัศนะใด ๆ) ก็ได้ (โดยมิได้ศึกษาให้ถี่ถ้วนกระนั้นหรือ)

สำหรับการที่ท่านได้ทำการฟัตวาด้วยทัศนะความเห็นที่ขัดแย้งกับมติของอิมามทั้งสี่  โดยท่าน - ให้การยอมรับเองว่า - ไม่ได้ทราบถึงบรรดาหลักฐานของพวกเขา ในลักษณะที่ท่านถือว่าเป็นความเพียงพอแล้วในการเปิดใจยอมรับหลักฐานต่าง ๆ ของผู้ที่มีทัศนะขัดแย้งนั้น  ถือว่าเป็นความตะอัศศุบ(มีความทิฐิ)เป็นที่สุด ที่พวกท่านชอบกล่าวหาแก่เรา 

[นูรุ้ลอิสลาม]

ฉันกล่าวว่า : ท่านมีความสามารถเฉกเช่นเดียวกับบรรดาอุลามาอ์และบรรดาอิมามทั้งหมด  กล่าวคือ  ท่านสามารถกล่าวว่า  "ฉันไม่รู้" 

       ชอบตรงนี้ล่ะขอรับ  ซึ่งความสามารถที่เรากับอุลามาอ์ต่างก็มีร่วมกัน  ยิ่งกว่านั้นสามารถเหนืออุลามาอ์เสียอีก  คือการตอบประเด็นที่เราไม่รู้ว่า "ฉันไม่รู้"  เราจะพบว่าท่านอุมัรชอบตอบว่า "ฉันไม่รู้"  ท่านอิมามมาลิกถูกถาม 36 คำถาม  แต่ท่านตอบที่ 4 คำถาม  ส่วนที่เหลือ 32 คำถามนั้น ท่านอิมามมาลิกตอบว่า "ฉันไม่รู้"  ดังนั้นผมมั่นใจเลยว่าผมมีความสามารถยิ่งกว่าอุลามาอ์เสียอีกที่จะตอบว่า "ฉันไม่รู้" 

[คนเดินดิน]

salam

งั้นฉันไม่รู้ด้วยคน

 

     หากผิดพลาดประการใดโปรดอภัยให้ด้วยนะพี่น้อง