salam
ก็ดูเหมือนว่า จะเข้าใจยากพอสมควร ยิ่งอธิบายออกเป็นภาษาไทยแบบสั้นและคลุมเครือด้วยอย่างนี้ ก็ต้องตีความไปต่าง ๆ นานา ผมเองก็ไม่ทราบอย่างแน่ใจจากเป้าหมายของคำพูดดังกล่าวในช่วงท้าย ที่คำว่า "และนั่นด้วยการรักษาของอัลลอฮ์" แต่หากพูดเป็นสำนวนภาษาอาหรับก็จะเข้าใจได้ทันที
คำว่า อัลเลาะฮ์ทรงรักษา ก็คือ พระองค์ทรงรักษาให้เป็นอยู่ในสภาวะเช่นนั้น เพื่อเป็นเครื่องยืนยันว่าพระองค์ทรงมี ซึ่งอุปมาดั่งต้นไม้และเมล็ดของมัน กล่าวคือ การเรามองเมล็ดเราก็จะทราบว่าเมล็ดนี้อัลเลาะฮ์จะให้มันเจริญงอกงามเป็นต้นไม้ใหญ่มีกิ่งก้านสาขามากมาย หรือเรามองต้นไม้ใหญ่เราก็จะทราบดีว่าเดิม ๆ แล้วมันก็มาจากเมล็ดนั่นเอง ซึ่งอัลเลาะฮ์จะรักษาให้มันอยู่ในวิถีทางนี้ และวิถีทางนี้แหละที่ชี้ถึงการมีอัลเลาะฮ์ตะอาลา คือให้เรามองการมีพระองค์เหมือนกับต้นไม้และเมล็ด
กล่าวคือ เราได้มองหรือพิจารณาไปสรรพสิ่งทั้งหลายที่เกิดขึ้นในจักรวาลนี้ มันมีความยิ่งใหญ่ไพศาลซึ่งคนธรรมดา ๆ จะสร้างมันขึ้นมาไม่ได้ นอกจากต้องมีผู้สร้าง และผู้ที่สร้างได้นั้นต้องมีเดชานุภาพ นั่นก็คือพระเจ้าผู้มีนามว่าอัลเลาะฮ์นั่นเองที่เป็นผู้สร้างสรรพสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ แบบนี้เขาเรียกว่า มองต้นไม้แล้วมองทะลุไปว่ามันก็มาจากเมล็ด
แต่บางทีเรามองหรือพิจารณา ในยังอัลเลาะฮ์โดยตรงหรือพิจารณาไปยังคุณลักษณะของอัลเลาะฮ์ แล้วเราก็จะเชื่อว่าพระองค์ทรงเดชานุภาพ และก็ทำการสร้างจักรวาลหรือสรรพสิ่งทั้งหลายขึ้นมาตามความประสงค์ของพระองค์ให้เราได้เห็นได้พิจารณา นั่นเขาเรียกว่า มองเมล็ดและทะลุผ่านไปว่าเมล็ดก็คือบ่อเกิดของต้นไม้และกิ่งก้านสาขาของมันนั่นเอง
วัลลอฮุอะลัม
