salam
นักวิชาการ เขาพูดวิจารณ์ตำราเชิงประวัติว่า "ตอแหล" ด้วยหรือครับ เพราะคำว่า "ตอแหล" นั้นคนที่เป็นกระเทยชอบนำมาใช้พูดกัน ผมเห็นว่าไม่บังควรอย่างยิ่งที่จะนำศัพท์ดังกล่าวมาใช้พูดวิเคราะห์นะครับ
ส่วนเรื่องเล่า(กิสเซาะฮ์)ต่าง ๆ นั้น ไม่ใช่อยู่ในเรื่องของฮุกุ่มในศาสนา ไม่ใช่อยู่ในเรื่องของอะกีดะฮ์ จึงไม่จำเป็นต้องเข้มงวดพิจารณาสายรายงาน ดังนั้นการที่มีเรื่องเล่าที่ฎออีฟหรือเมาฎั๊วะอยู่ในตำราที่นำเสนอเชิงประวัติศาสตร์นั้น เป็นธรรมเนียมที่ปราชญ์แห่งโลกอิสลามเขาทำกัน
ท่านอิบนุตัยมียะฮ์กล่าวว่า
وَ أَبُوْ نُعَيْمٍ يَرْوِيْ فِي الْحِلَّيَةِ فِيْ فَضَائِلِ الصَّحَابَةِ وَفِي الزُّهْدِ أَحَادِيْثَ غَرَائِبَ يَعْلَمُ أَنَّهَا مَوْضُوْعَةٌ وَ كَذَلِكَ الْخَطِيْبُ وَابْنُ الْجَوْزِيِّ وَابْنُ عَسَاكِرَ وَابْنَ نَاصِرٍ وَ أَمْثَالِهِمْ
"และท่านอะบูนุอัยม์ได้รายงานไว้ในหนังสืออัลฮิลยะฮ์เกี่ยวกับความประเสริฐของซอฮาบะฮ์ และรายงานไว้ในหนังสืออัซซุฮ์ดฺกับบรรดาฮะดีษแปลก ๆ ที่ทราบกันว่ามันเป็นฮะดีษที่กุขึ้นมา และ(ทำการรายงานบรรดาฮะดีษเมาฏั๊วะไว้ในตำราของพวกเขา)เฉกเช่นดังกล่าว คือท่านอัลค่อฎีบ , ท่านอิบนุอัลเญาซีย์ , ท่านอิบนุอะซากิร , ท่านอิบนุนาซิร , และคนอื่น ๆ เหมือนกับพวกเขา" หนังสือตัลคีศ กิตาบิล อิสติฆอซะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ 1/78
ดังนั้นถ้าหากอาจารย์เหล่านั้นไปตรวจหนังสือของ ท่านอะบูนุอัยม์ , ท่านอิบนุอัลเญาซีย์ , ท่านอิบนุอะซากิร , ท่านอิบนุนาซิร , และคนอื่น ๆ พวกเขาจะกล่าวหาว่าตำราของนักปราชญ์ฮะดีษเหล่านั้นมีเรื่องเล่าหรือสายรายงานที่ตอ...หรือเปล่า? แล้วปราชญ์เหล่านั้นถูกข้อหาโกหกต่อท่านร่อซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัมหรือเปล่า?
แม้ในหนังสือ อัลกะลิมอัฏฏ็อยยิบ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ ยังมีฮะดีษเมาฏั๊วะและฎออีฟหลายบทด้วยกัน แต่ก็ไม่มีอาจารย์เหล่านั้นไปกล่าววิพากษ์วิจารณ์ตำราดังกล่าว
ดังนั้น หากในหนังสือที่เล่าเรื่องราวต่าง ๆ นั้น หากว่ามีสายรายงานที่เมาฎั๊วะอยู่ด้วย ก็มิได้หมายความว่าตำราเล่มนั้นใช้ไม่ได้ทั้งหมด เพราะหากมิใช่เช่นนั้น บรรดาตำราของอุลามาอฺมากมายที่มีเรื่องเล่าที่มีสายรายงานที่เมาฎั๊วะก็ต้องนำไปเผาให้หมดมั้งครับ!
วัสลาม
