จากกระทู้ที่บังอัลได้ตอบไว้ เกี่ยวกับการเล่นหมากรุก
http://www.sunnahstudents.com/forum/index.php?topic=2573.msg23334#msg23334สรุปว่าดังนี้
ท่านอิมามอันนะวาวีย์ ถูกถามฟัตวาหนึ่ง ความว่า
ถาม : การเล่นหมากรุกเป็นสิ่งที่อนุญาตหรือฮะรอม?
ตอบ : หากเขาได้เล่นหมากรุกจนทำให้พลาดเวลาละหมาดไปหรือเล่นหมากรุกอย่างหมกมุ่นเป็นประจำ ถือว่าฮะรอม หากไม่เป็นเฉกเช่นดังกล่าว ถือว่าการเล่นหมากรุกเป็นมักโระฮ์ไม่ควรเล่นตามทัศนะของอิมามอัชชาฟิอีย์ ร่อฏิยัลลอฮุอันฮุ และถือว่าฮะรอมตามทัศนะอื่นจากอิมามอัชชาฟิอีย์ วัลลอฮุอะลัม" ดู หนังสือฟะตาวาอิมามอันนะวาวีย์ หน้า 206
แต่ถ้าว่าการเล่นหมากรุกในรูปแบบที่มีสิ่งฮะรอมอยู่ด้วย เช่นมีสัญลักษณ์ไม้กางเขน ก็ถือ
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
แต่ ในปัจจุบัน มีกลุ่คลั่งไคล้ กระทำตนเผยแพร่ ซึ่งในกรณีเหล่านี้ ผมเองคิดว่า หากเป็นสิ่งที่ดีแล้ว อย่างไรก็ต้องมีคนสนใจ แต่ไม่ใช่นำมาเผยแพร่เช่นนี้
กล่าวคือ เรื่องเกิดจาก คำตอบของ อ. มุรีด ที่ตอบในเรื่อง หมากรุก โดยตอบคำถามว่า การเล่นหมากรุกนั้นเป็นฮารอม
ซึ่งเรื่องยังไม่จบเพียงเท่านี้ แต่บรรดาศานุศิษย์ กลับทำเป็น forward mail ออกมา เพื่อนเผยแพร่ ในคำตอบนี้
อีกทั้งในช่วงนี้ มักจะมี forward mail เช่นนี้ออกมาอยู่มากมายจากสายของ อ. ท่านนี้ เช่น การไม่ตามเดือนจุฬา การต่อต้านเมาลิด การกล่าวซอลละวาตเป็นบิดอะ เป็นต้น
นี่เป็นเรื่องราวใหญ่โต เพราะ อิสลามไม่ได้มีแนวทางเดียว ที่เขาจะหยิบยกความเห็นเหล่านี้ มาเผยแพร่ จนเป็นฟิตนะ ส่งผลให้เกิดความแตกแยกในสังคมมุสลิม
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
คำตอบเป็นดังนี้
หุก่มห้ามเล่นหมากรุก
หมากรุก ตรงกับภาษาอฺรับที่ว่า อัชชัฎร็อจญ์ (الشطرنج)
นักวิชาการถือว่าการเล่นหมากรุกถือว่าเป็นสิ่งต้องห้าม ดั่งรายละเอียดต่อไปนี้
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (90) إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمْ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنْ الصَّلاَةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنتَهُونَ) المائدة/90-91 .
ความว่า โอ้ผู้ศรัทธาทั้งหลาย ที่จริงสุรา และการพนันและแท่นหินสำหรับเชือดสัตว์บูชายัญ และการเสี่ยงติ้วนั้น เป็นสิ่งโสมมอันเกิดจากการกระทำของชัยฏอน ดังนั้นสูเจ้าจงห่างไกลจากมันเสียเพื่อว่าสูเจ้าจะได้รับความสำเร็จ
ที่จริงชัยฏอนนั้นเพียงต้องการที่จะให้เกิดการเป็นศัตรูซึ่งกันและกัน และการเกลียดชังกันระหว่างสูเจ้าในสุราและการพนันเท่านั้น และมันจะหันเหสูเจ้าออกจากการรำลึกถึงอัลลอฮฺและการนมาซ แล้วสูเจ้าจะยุติไหม (สูเราะฮฺอัลมาอิดะฮฺ อายะฮฺ 90-01)
ด้วยอายะฮฺข้างต้น เชคกุรฺฏบีย์ ให้ทัศนะว่า อายะฮฺดังกล่าวห้ามการเล่นลูกเต๋า และเล่นหมากรุก ไม่ว่าจะเล่นแบบมีการพนัน หรือไม่ก็ตาม เนื่องจากพระองค์อัลลอฮฺทรงห้ามดื่มสิ่งมึนเมาด้วยสาเหตุในอายะฮฺที่ตรัสไว้ว่า ที่จริงชัยฏอนนั้นเพียงต้องการที่จะให้เกิดการเป็นศัตรูซึ่งกันและกัน และการเกลียดชังกันระหว่างสูเจ้าในสุราและการพนันเท่านั้น และมันจะหันเหสูเจ้าออกจากการรำลึกถึงอัลลอฮฺและการนมาซ แล้วสูเจ้าจะยุติไหม (อัลมาอิดะฮฺ : 91) กล่าวคือ ทุกๆ การละเล่นที่ทำให้เกิดการเป็นศัตรู,การเกลียดชังซึ่งกันและกัน และการเพิกเฉยต่อการนมาซ ล้วนคล้ายกับเป้าหมายการดื่มสุราทั้งสิ้น
ส่วนหนึ่งจากทัศนะของบรรดาเศาะหาบะฮฺ อาทิเช่นท่านอฺลีย์ (เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ)
فعن علي بن أبي طالب رضي الله عنه أنه مَرَّ على قوم يلعبون بالشطرنج فقال : ما هذه التماثييل التي أنتم لها عاكفون . قال الإمام أحمد : أصح ما في الشطرنج قول علي رضي الله عنه
จากท่านอฺลีย์ บุตรของอบู ฏอลิบ رضي الله عنه เขาเคยเดินผ่านกลุ่มชนที่กำลังเล่นหมากรุก เขาจึงเอ่ยขึ้นว่า นี่เหล่ารูปปั้นอะไรกันนี่ที่พวกท่านเฝ้าบูชากันอยู่? ท่านอิมามอะหฺมัดกล่าวว่า ถูกต้องแล้วสำหรับหมากรุกดั่งคำพูดของท่านอฺลีย์
อีกท่านหนึ่งคือท่านอับดุลลอฮฺ (เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ)
وسئل عبد الله بن عمر رضي الله عنهما عن الشطرنج فقال : هي شَرٌّ من النرد
ท่านอับดุลลอฮฺ บุตรของอุมัรฺถูกถามจากการเล่นหมากรุก เขากล่าวตอบว่า นั่นชั่วมากกว่าการเล่นลูกเต๋าเสียอีก
เป็นที่รู้จักกันว่า การเล่นลูกเต๋าถือว่าเป็นสิ่งต้องห้ามในศาสนา ดั่งหลักฐานที่
ระบุไว้ว่า
روى أبو داود (4938) عَنْ أَبِي مُوسَى الْأَشْعَرِيِّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ : (مَنْ لَعِبَ بِالنَّرْدِ فَقَدْ عَصَى اللَّهَ وَرَسُولَهُ) . صححه الألباني في صحيح أبي داود (4129)
จากท่านอบูมูสา อัลอัชอะรีย์ แท้จริงท่านรสูลุลลอฮฺกล่าวว่า บุคคลที่เล่นลูกเต๋า เขาได้ฝ่าฝืนอัลลอฮฺ และรสูลแล้ว (บันทึกโดยอบูดาวูด, เชคอัลบานีย์ระบุว่าเป็นหะดีษเศาะหี้หฺ
وروى مسلم (2260) أن النبي صلى الله عليه وسلم قال : (مَنْ لَعِبَ بِالنَّرْدَشِيرِ فَكَأَنَّمَا صَبَغَ يَده فِي لَحْم خِنْزِير وَدَمه). حُجَّة لِلشَّافِعِيِّ وَالْجُمْهُور فِي تَحْرِيم اللَّعِب بِالنَّرْدِ .
แท้จริงท่านนบีมุหัมมัดกล่าวว่า บุคคลใดที่เล่นลูกเต๋า เสมือนเขาย้อมมือของเขาด้วยเนื้อและเลือดสุกร (เป็นการเปรียบเทียบการห้ามเล่นลูกเต๋าเหมือนกับการห้ามกินเนื้อและเลือดสุกร) บันทึกโดยมุสลิม (หะดีษเศาะหี้หฺ) หลักฐานข้างต้นเป็นหลักฐานห้ามเล่นลูกเต๋าของอิมามชาฟิอีย์ และนักวิชาการส่วนใหญ่
นักวิชาการที่มีทัศนะห้ามเล่นหมากรุกและลูกเต๋า
قال ابن قدامة رحمه الله : وأما الشطرنج فهو كالنرد في التحريم
ท่านอิบนุ กุดามะฮฺกล่าวว่า ส่วนการเล่นหมากรุกนั้น เฉกเช่นการเล่นลูกเต๋าในเรื่องสิ่งต้องห้าม
وقال ابن القيم رحمه الله : (ومفسدة الشطرنج أعظم من مفسدة النرد ، وكل ما يدل على تحريم النرد فدلالته على تحريم الشطرنج
อิบนุลก็อยยิมกล่าวว่า ความเสียหายของหมากรุกรุนแรงกว่าความเสียหายของลูกเต๋า งั้นทุกสิ่งที่บ่งบอกถึงข้อห้ามของลูกเต๋า หลักฐานนั้นก็บ่งบอกถึงข้อห้ามของหมากรุกด้วย
وقال الذهبي رحمه الله : (وأما الشطرنج فأكثر العلماء على تحريم اللعب بها سواء كان برهن أو بغيره أما بالرهن فهو قمار بلا خلاف
ท่านซะฮะบีย์กล่าวว่า ประเด็นของหมากรุกนั้น นักวิชาการส่วนใหญ่ถือว่าหะรอมที่จะเล่นมันไม่ว่าการเล่นนั้นจะมีการพนัน (เข้ามาเกี่ยวข้อง) หรือไม่ก็ตาม
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ส่วนตัวผม ไม่ยอมรับ คำตอบนี้ เพราะ หมากรุก ไม่ใช่ ลูกเต๋า และการเล่นก็ไม่เหมือนกัน
คำว่าหมากรุกของอาหรับ นั้น เหมือนกับหมากรุกของไทย หรือไม่ ? อีกทั้ง ในตัวบทที่มาจากอัลกรุอาน และ ฮะดิส ก็ไม่มีการห้ามเรื่องการเล่นหมากรุก เลย
แม้จะกล่าวว่า การเล่นหมากรุกนั้น ทัศนะอุลามะ จะกล่าวว่า มีฮารอม และ มักโระ แต่ อุลามะ นั้นรู้จักหมากรุกแค่ไหน .... เรื่องนี้ผมเองอยากทราบที่มาที่ไปว่า อาหรับ มีหมากรุกเล่นอย่างไร ...
วัลลอฮฺอะลัม
วัสลาม...
