ทุกสิ่งฉายให้เห็นถึงการมีอัลเลาะฮ์พระเจ้าผู้ทรงสร้าง (ฮิกัมที่ 16)

[al-azhary]

Tweet

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْم

ฮิกัมที่ 16

كَيْفَ يُتَصَوَّرُ أَنْ يَحْجُبَهُ شَيْءٌ وَهُوَ الَّذِيْ أَظْهَرَ كُلَّ شَيْءٍ؟ كَيْفَ يُتَصَوَّرُ أَنْ يَحْجُبَهُ شَيْءٌ وَهُوَ الَّذِيْ ظَهَرَ بِكُلِّ شَيْءٍ؟ كَيْفَ يُتَصَوَّرُ أَنْ يَحْجُبَهُ شَيْءٌ وَهُوَ الَّذِيْ ظَهَرَ فِيْ كُلِّ شَيْءٍ؟ كَيْفَ يُتَصَوَّرُ أَنْ يَحْجُبَهُ شَيْءٌ وَهُوَ الَّذِيْ ظَهَرَ لِكُلِّ شَيْءٍ؟ كَيْفَ يُتَصَوَّرُ أَنْ يَحْجُبَهُ شَيْءٌ وَهُوَ الظَّاهِرُ قَبْلَ وُجُوْدِ كُلِّ شَيْءٍ؟ كَيْفَ يُتَصَوَّرُ أَنْ يَحْجُبَهُ شَيْءٌ وَهُوَ أَظْهَرُ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ؟ كَيْفَ يُتَصَوَّرُ أَنْ يَحْجُبَهُ شَيْءٌ وَهُوَ الْوَاحِدُ الَّذِيْ لَيْسَ مَعَهُ شَيْءٌ؟ كَيْفَ يُتَصَوَّرُ أَنْ يَحْجُبَهُ شَيْءٌ وَهُوَ أَقْرَبُ إِلَيْكَ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ؟ كَيْفَ يُتَصَوَّرُ أَنْ يَحْجُبَهُ شَيْءٌ وَلَوْ لَاهُ مَا كَانَ وُجُوْدُ كُلِّ شَيْءٍ ؟ يَا عَجَباً كَيْفَ يَظْهَرُ الوُجُوْدِ فِي العَدَمِ ، أَمْ كَيْفَ يَثْبُتُ الحَادِثُ مَعَ مَنْ لَهُ وَصْفُ القِدَمِ

                ฮิกัมนี้  เป็นฮิกัมที่ยาวที่สุด  เป็นฮิกัมที่อธิบายให้ทราบถึงแก่แท้ของ "หลักอัลเอี๊ยะห์ซาน" ที่ท่านร่อซูลุลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ได้ตอบท่านญิบรีบ อะลัยฮิสลาม   ซึ่งกระผมจะขอนำเสนออธิบายฮิกัมเพียงบางวรรคเท่านั้น  ดังนี้ 

كَيْفَ يُتَصَوَّرُ أَنْ يَحْجُبَهُ شَيْءٌ وَهُوَ الَّذِيْ ظَهَرَ فِيْ كُلِّ شَيْءٍ؟

               “ถูกคิดได้อย่างไรเล่าว่าจะมีสิ่งหนึ่งมาปิดกั้นอัลเลาะฮ์  ทั้งที่พระองค์นั้น  ได้ปรากฏ(ถึงการมีคุณลักษณะของพระองค์)ในทุกสิ่ง”
ก่อนอื่นท่านต้องระวังและอย่าเข้าใจความหมายในเชิง “สิงสถิต” ( اَلْحُلُوْلُ ) จากฮิกัมวรรคนี้โดยจินตนาการไปว่าอัลเลาะฮ์ทรงอยู่ในทุกๆ สิ่งด้วยซาตของพระองค์...วัลอิยาซุบิลลาฮ์!  เพราะหากเรากล่าวเช่นนั้น  แน่นอนว่าจักรวาลทั้งหมดย่อมเป็นสิ่งที่มาห่อหุ้มและปิดกั้นอัลเลาะฮ์ไว้ในตัวของมันเอง  ซึ่งพระองค์ทรงบริสุทธิ์จากความนึกคิดจินตนาการเช่นนี้อย่างสิ้นเชิง

                   แล้ว อะไรคือความหมายของฮิกัมวรรคนี้? ความหมายก็คือ  จะถูกคิดได้อย่างไรว่าจะมีสิ่งหนึ่งมาปิดกั้นอัลเลาะฮ์  ทั้งที่บรรดาคุณลักษณะ(ซีฟาต) ของพระองค์นั้นปรากฏอยู่ในทุกๆ สิ่ง?  กล่าวคือ  ไม่มีสิ่งใดที่ท่านได้เห็นด้วยสองตาของท่านนอกจากท่านจะพบว่าในสิ่งนั้น มีคุณลักษณะที่ปราณีต มีคุณลักษณะที่งดงาม  มีพลังงาน  และอื่นๆ ที่มาจากคุณลักษณะอันสมบูรณ์ของอัลเลาะฮ์  เช่น  ท่านลองพิจารณามองดูมวลดอกไม้ซึ่งมีหลากสีสัน  และความงดงามของสีต่างๆ ที่น่าอัศจรรย์ใจ  ดังนั้นท่านไม่เห็นถึงบรรดาคุณลักษณะของอัลเลาะฮ์ที่แผ่คลุมอยู่กระนั้นหรือ?  ท่านไม่ได้มองเข้าไปภายในดอกไม้ที่ได้ฉายให้เห็นถึงคุณลักษณะวิจิตงดงาม (صِفَةُ الجَمَالِ) ดอกหรือ?  ท่านไม่เห็นคุณลักษณะเดชนุภาพ ( صِفَةُ القُدْرَةِ) ที่เด่นชัดดอกหรือ? (ที่พระองค์ทรงทำให้เกิดขึ้นเช่นนี้)  ท่านไม่เห็นคุณลักษณะปราณีตงดงาม (صِفَةُ الإِبْداَعِ) ดอกหรือ?  และไม่เห็นคุณลักษณะรอบรู้ (صِفَةُ العِلْمِ) ที่พระองค์ทรงสร้างดอกไม้อันหลากสีนี้ได้ดอกหรือ? ในขณะที่ดอกไม้ได้ส่งกลิ่นหอมอบอวลที่จมูกของท่าน  แล้วมือข้างหนึ่งก็เด็ดใบไม้ของดอกไม้ที่มีกลิ่นหอมนั้นมาขยี้แล้วเอามาดมกลิ่น ปรากฏว่าใบไม้ที่ถูกขยี้นั้นไม่มีกลิ่นที่หอมเลย  จิตใจของท่านก็ไม่ชอบมัน แต่เมื่อท่านกลับไปเด็ดดอกไม้ที่อัลเลาะฮ์ทรงประดิษฐ์ประดอยไว้อย่างงดงาม  จมูกก็จะได้รับกลิ่นอันหอมอบอวลจนไม่สามารถพรรณนาออกมาเป็นถ้อยคำได้เลย  ดังนั้นดอกไม้นี้ 

                  ด้วยกับทุกสิ่งที่สองตาได้เห็นและที่จมูกได้สูดดมนั้น  คุณลักษณะ(ซีฟาต)ต่างๆ ของอัลเลาะฮ์ยังไม่ประจักษ์แก่ตาใจของท่านกระนั้นหรือ?

                  ในขณะที่ท่านทิ้งเมล็ดพืชไว้ในดิน  หลายวันผ่านไป ท่านก็กลับมาดูมันอีกครั้ง  ก็จะพบว่าเมล็ดหนึ่งยังงอกอยู่บนพื้นดิน  แต่อีกเมล็ดหนึ่งกลับงอกเงยชูต้นอ่อนขึ้นสู่ท้องฟ้า  และท่านก็ลองพิจารณาเมล็ดพืชทั้งสองนี้ซิ  แล้วท่านจะไม่สงสัยเลยว่า  มันจะมีลำต้นที่อ่อนนุ่ม  ซึ่งหากใช้สองนิ้วจับ  มันก็จะแตกช้ำ  แต่เมื่อท่านได้พิจารณา  ก็จะพบว่าเมล็ดแรกนั้นงอกอยู่บนดินแข็งประหนึ่งตะปูที่ปักอยู่ในดิน  และท่านจะพบว่าเมล็ดที่สองงอกเงยขึ้นสู่เบื้องบนได้ไม่ว่าดินจะแข็งเท่าใดก็ตาม  ดังนี้ก็คือความอัศจรรย์อันน่าทึ่งที่สองตาของท่านได้เห็น  แล้วท่านได้ประจักษ์ซึ่งบรรดาคุณลักษณะ(ซีฟาต)ของอัลเลาะฮ์ในเมล็ดพืชที่ท่านมองเห็นนั้นหรือไม่?  ท่านเห็นความสามารถ (อัลกุดเราะฮ์) ของอัลเลาะฮ์หรือไม่?  ท่านเห็นถึงคุณลักษณะแห่งความประณีต  และคุณลักษณะการเป็นผู้ทรงบริหารของพระองค์หรือไม่?
 
                  ในขณะที่ ท่านอยู่ในเรือท่ามกลางทะเล  และท่านก็ทำการพิจารณาใคร่ครวญสิ่งต่างๆ รอบๆ ตัวท่าน  ท่านจะเห็นโลกแห่งทะเลที่ได้ครอบคลุมโลกแห่งสัตว์น้ำนานาชนิดอันน่าทึ่ง  ดังนั้นท่านไม่เห็นว่าตัวท่านกำลังอยู่ท่ามกลางสัญลักษณ์ต่างๆ ที่เอ่ยถึงบรรดาคุณลักษณะ(ซีฟาต)ที่ยิ่งใหญ่ ( صِفَةُ الجَبَرُوْتِ )  เห็นถึงคุณลักษณะการมีอำนาจ ( صِفَةُ القَهْرِ )  ความเอกกะ ( صِفَةُ الأَحَدِ )  และความเป็นที่พึ่ง (صِفَةُ الصَّمَدِ ) ของพระองค์ดอกหรือ?

                  ขณะที่ท่านผ่านเข้าไปในป่าทึบ  ก็จะเห็นโลกของนกอันน่าอัศจรรย์ใจทั้งรูปร่าง เสียงร้อง  และระบบการดำเนินชีวิตของพวกมัน   ท่านจะเห็นโลกแห่งสัตว์เลื้อยคลานที่ท่านไม่เคยเห็นมาก่อน  เห็นโลกของสัตว์ที่ดุร้าย  แล้วท่านก็จะเห็นถึงวิถีการดำเนินชีวิตตามระบบนิเวศน์ที่ได้ถูกกำหนดไว้  ดังนั้นภาพต่างๆ ที่อยู่ตรงหน้าท่านมิได้ทำให้ท่านประจักษ์เห็นถึงคุณลักษณะของอัลเลาะฮ์ผู้ทรงสร้างอันประณีต ( المُبْدِعُ ) ดอกหรือ?  ท่านไม่เห็นคุณลักษณะแห่งความเป็นผู้บริหาร (الْمُدَبِّرُ ) ดอกหรือ?  และท่านไม่เห็นถึงคุณลักษณะพระผู้ทรงรอบรู้อย่างครอบคลุม ( المُحِيْطُ ) ดอกหรือ?

                  เมื่อท่านได้พิจารณาใคร่ครวญถึงลมที่พัดมาปะทะตัวท่าน  และท่านก็จะพิจารณาว่าลมมีหน้าที่ทำให้เกิดปฏิกิริยาต่อเมฆ  พัดพามันจากสถานที่หนึ่งไปยังสถานที่หนึ่งอย่างไร  บางทีลมพัดเมฆจนกระจัดกระจาย  และบางเวลาลมก็ทำให้เมฆจับตัวหนาทึบ  และบางครั้งก็พัดพาเมฆให้มารวมตัวกัน  ท่านก็ลองพิจารณาต่อไปว่า  เมฆได้ผสมผสานปริมาณความเปียกชื้นได้อย่างไร  แล้วเมฆได้ตกมาเป็นฝนในสถานที่หนึ่งเป็นการเฉพาะด้วยปริมาณที่เฉพาะได้อย่างไร?!  สิ่งดังกล่าวนั้น  ท่านไม่ประจักษ์เห็นถึงคุณลักษณะของอัลเลาะฮ์ผู้ทรงบังคับควบคุม ( التَّدْبِيْرُ ) ดอกหรือ?  ท่านไม่เห็นคุณลักษณะความเมตตา ( اللُطْفُ ) ของพระองค์ดอกหรือ?  และท่านไม่เห็นคุณลักษณะของพระองค์ผู้ทรงประทานสิ่งอำนวยสุข ( الإِنْعَامُ ) ดอกหรือ?  และท่านไม่เห็นถึงคุณลักษณะผู้ทรงประทานปัจจัยยังชีพ ( الرَّزّاَقُ ) ของพระองค์ดอกหรือ?
แน่นอนว่าทั้งหมด  ยังเป็นปรากฏการณ์ที่ฉายให้เห็นบรรดาคุณลักษณะ(ซีฟาต)ของอัลเลาะฮ์ตะอาลา  ดังนั้นพระองค์จะถูกปิดกั้นจากท่านได้อย่างไร?  และนี่ก็คือความหมายของฮิกัมที่ท่านอิบนุอะฏออิลลาฮ์  ได้กล่าวว่า "จะถูกคิดได้อย่างไรเล่าว่าจะมีสิ่งหนึ่งมาปิดกั้นอัลเลาะฮ์  ทั้งที่พระองค์นั้น  ได้ปรากฏ(ถึงการมีคุณลักษณะของพระองค์)ในทุกสิ่ง"

وَاللهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَاليَ أعْلىَ وَأَعْلَمُ

[al-firdaus~*]

ประโยคที่ว่า...

" จงอย่าพิจารณาผู้สร้าง แต่จงพิจารณาสิ่งที่ถูกสร้าง "

หากเราพิจารณาสิ่งที่ถูกสร้าง ไม่ว่าจะเป็นดอกไม้ ต้นไม้ นกนานาชนิด  และใจเราก็ย้อนไปยังผู้สร้างที่ยิ่งใหญ่

เหล่านี้...คือความหมายนัยยะเดียวกับฮิกัมนี้หรือไม่ค่ะ

[al-azhary]

ประโยคที่ว่า...

" จงอย่าพิจารณาผู้สร้าง แต่จงพิจารณาสิ่งที่ถูกสร้าง "

หากเราพิจารณาสิ่งที่ถูกสร้าง ไม่ว่าจะเป็นดอกไม้ ต้นไม้ นกนานาชนิด  และใจเราก็ย้อนไปยังผู้สร้างที่ยิ่งใหญ่

เหล่านี้...คือความหมายนัยยะเดียวกับฮิกัมนี้หรือไม่ค่ะ

อยู่ในความหมายเดียวกัน  โดยแยกกันไม่ได้เลยทีเดียว

[nada-yoru]

อัสลามุอะลัยกุมค่ะ

เช่นดอกอุตพิตที่มีกลิ่นเหม็นเกินกว่าใครจะทนไหว
จนคนเอาไปเปรียบเปรยกันในทางที่ไม่ดี
แต่ดอกอุตพิตกลับมีสรรพคุณทางยา
อย่างนี้คือหนึ่งในสัญลักษณ์แห่งความยิ่งใหญ่และการสร้างสรรค์ด้วยใช่มั้ยคะ...

เช่นสึนามิ ที่สร้างความเสียหายแก่ผู้คนนับร้อยนับพันเพียงแค่ไม่กี่วินาที
แต่กลับทำให้น้ำทะเลสะอาดและใสขึ้นกว่าแต่ก่อน

เช่นแผ่นดินไหว ที่สูบคนนับร้อยนับพันไว้ในแผ่นดินเพียงแค่เสี้ยววินาที
แต่กลับทำให้คนที่อยู่เรียนรู้สัจธรรมมากขึ้น

สิ่งเหล่านี้คือการพิจารณาการสร้างสรรค์ เหตุการณ์ที่เกิด
จนทำให้ตระหนักถึงพลังแห่งผู้สร้างใช่มั้ยคะ...

แล้วถ้าหากเราคิดว่า...ไม่ว่าสิ่งที่เราพบเจอทั้งหมดในชีวิต
จะเป็นสิ่งดีหรือร้ายหรือแม้แต่หายนะที่มาประสบกับตัวเรานั้น
ทุกอย่างล้วนแล้วแต่เป็นสิ่งที่ให้คุณ...คือมีแต่ได้ไม่มีเสีย
เพราะในการสูญเสีย เราก็ได้บางอย่างมา ในการได้บางอย่างมา
เราก็ได้สูญเสียบางอย่างไป...

แต่ท้ายที่สุดแล้วไม่ว่าจะเป็นสิ่งที่ได้รับมาหรือสิ่งที่ได้เสียไป
เราก็ได้สิ่งเหล่านั้นมาจากพระองค์ทั้งสิ้น...

หากคิดเช่นนี้ ประโยคที่ว่า"จงพิจารณาสิ่งที่ถูกสร้าง"นั้น
จะหมายรวมไปถึงการพิจารณาเหตุการณ์ต่่างๆที่เกิดขึ้นกับเราด้วยหรือเปล่าคะ

วัสลามุอะลัยกุมค่ะ

[al-azhary]

หากคิดเช่นนี้ ประโยคที่ว่า"จงพิจารณาสิ่งที่ถูกสร้าง"นั้น
จะหมายรวมไปถึงการพิจารณาเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นกับเราด้วยหรือเปล่าคะ

เหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น  ก็คือสิ่งที่ถูกสร้างขึ้นมาโดยอัลเลาะฮ์ตะอาลาเช่นเดียวกันนะครับ  ดังนั้นทุกสิ่งที่เกิดขึ้นในโลกนี้  ล้วนแต่ฉายให้เราเห็นถึงซีฟัตอิลมุอิมมุ(คุณลักษณะการรอบรู้)ของอัลเลาะฮ์ตะอาลา ที่มีมาตั้งแต่เดิมว่าสิ่งใดหรือเหตุการณ์ใดบ้างที่จะเกิดขึ้น (เขาเรียกว่า กอฏออฺ)  แล้วพระองค์ก็ทรงบันดาลมันให้เกิดขึ้นตามที่พระองค์ทรงรู้นั้น (เขาเรียกว่า ก่อดัร)

ดังนั้นทุกเหตุการณ์ที่เกิดมา  ล้วนแต่ทำให้จิตใจของเราหวนกลับไปยังอัลเลาะฮ์ทั้งสิ้น  หากจิตใจของเราหมั่นสร้างผูกพันอยู่กับอัลเลาะฮ์ด้วยการซิกรุลลอฮ์และทำอิบาดะฮ์อย่างสม่ำเสมอ  เมื่ออยู่ในขณะทำอิบาดะฮ์  เราก็จะทำอะมัลอิบาดะฮ์เหมือนกับจิตใจของเราเห็นพระองค์  ตามที่ท่านนบีศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ได้กล่าวเอาไว้เกี่ยวกับ "หลักเอี๊ยะห์ซาน"

วัลลอฮุอะลัม