หุก่มของการบริจาคเลือด โดย ชัยคฺ อะลีย์ ญุมอะฮฺ มุฟตีย์ใหญ่แห่งอียิปต์

[Muftee]

Tweet

หุก่มของการบริจาคเลือด 
โดย ชัยคฺ อะลีย์ ญุมอะฮฺ มุฟตีย์ใหญ่แห่งอียิปต์

คำถาม : อะไรคือหุก่มของการบริจาคเลือด ??

คำตอบ : หุก่มของการบริจาคเลือดกับหุก่มของการบริจาคอวัยวะนั้นแตกต่างกัน “เลือด” นั้นถือว่า เป็นสิ่งที่แยกออกจากร่างกาย (المنفصل) ส่วนอวัยวะนั้น ถือว่าเป็นส่วนหนึ่งที่ติดอยู่ด้วยกันกับร่างกาย (المتصل) ดังนั้น การบริจาคเลือดกับการบริจาคอวัยวะนั้นจึงต้องมีหุก่มที่ต่างกันออกไป ในกรณีของเลือดนั้นก็เหมือนกับ น้ำตา , น้ำมูก , น้ำปัสสาวะ หรือเหงื่อ ซึ่งมีลักษณะที่เป็นของเหลว ซึ่งสิ่งต่างๆ เหล่านี้ได้ถูกรวมเข้าไปอยู่ในสิ่งที่ถูกเรียกว่า “المنفصل” (สิ่งที่แยกออกจากร่างกาย)  ดังนั้นคำว่า “المنفصل” ตรงนี้นั้น ก็คือ สิ่งที่เมื่อมันถูกนำออกมาจากร่างกายแล้ว ก็ไม่ได้มีผลร้ายอะไรต่อร่างกายมากนัก และยิ่งไปกว่านั้น บางทีการไม่นำมันออกมาจากร่างกายบ้างก็อาจจะนำไปสู่อันตรายต่อชีวิตก็เป็นได้ และบางสิ่งที่ถูกนำออกมาจากร่างกายนั้น บางทีก็อาจจะเป็นประโยชน์กับร่างกาย  ดังนั้น การบริจาคเลือดเมื่อพิจารณาแล้ว ก็ถือว่า เป็นสิ่งที่อนุญาต

แต่ในส่วนของอวัยวะนั้นเป็นสิ่งที่อัลลอฮฺสร้างมาในสภาพที่เรียกว่า “المتصل” (เป็นส่วนเดียวกันกับร่างกาย) ดังนั้น การเอาประโยชน์จากอวัยวะจึงถือว่าเป็นสิ่งที่ต้องห้าม ไม่ว่าจะโดยการขายอวัยวะ , การซื้ออวัยวะ , การบริจาคอวัยวะ , การยอมเสียสละอวัยวะ , การสั่งเสียให้ตัดอวัยวะไปใช้ประโยชน์อย่างอื่นหลังจากที่ตายไป เป็นต้น

ดังนั้น ในกรณีนี้จึงจะต้องมีการแบ่งแยกที่ชัดเจนระหว่างสิ่งที่ถูกเรียกว่า “المنفصل” (สิ่งที่แยกออกจากร่างกาย) กับ สิ่งที่ถูกเรียกว่า “المتصل” (เป็นส่วนเดียวกันกับร่างกาย) ซึ่งสิ่งที่เป็น “المنفصل” (สิ่งที่แยกออกจากร่างกาย) นั้น ก็มีหุก่มเฉพาะของมัน และสิ่งที่เป็น “المتصل” (เป็นส่วนเดียวกันกับร่างกาย) นั้น ก็มีหุก่มเฉพาะของมันเช่นกัน

ดังนั้น “เลือด” นั้น อนุญาตให้บริจาคได้ เนื่องจากเข้าอยู่ในสภาพที่เรียกว่า  “المنفصل” (สิ่งที่แยกออกจากร่างกาย) ซึ่งร่างกายสามารถสร้างขึ้นมาทดแทนใหม่ได้ ซึ่งต่างกับอวัยวะอื่น เช่น แขนหรือขา ที่เป็น “المتصل” (เป็นส่วนเดียวกันกับร่างกาย) ซึ่งร่างกายไม่สามารถสร้างมันขึ้นมาทดแทนได้อีกแล้ว


ดู الكلم الطيب فتاوى عصرية   โดย ชัยคฺ อะลีย์ ญุมอะฮฺ มุฟตีย์ใหญ่แห่งอียิปต์ เล่มที่ 2 หน้าที่ 298

[vrallbrothers]

 salam


แล้วถ้าหากว่าามีการตัดบางส่วนของอวัยวะ เพื่อที่จะนำไปรักษาโรคหรือความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับอีกคนหนึ่งนั้น เช่น ไตข้างนึง หรือบางส่วนของตับ เป็นต้น จะได้หรือเปล่าครับผม?

ญะซากัลลอฮ์ ครับ ท่านมุฟตี

[ฮัยฟาอ์]

อย่าไปกรีดเลือดเทหน้าทำเนียบเหมือนพวกเสื้อแดงละกันพี่น้อง   คิดได้งัยมุกนี้

[Muftee]

salam


แล้วถ้าหากว่าามีการตัดบางส่วนของอวัยวะ เพื่อที่จะนำไปรักษาโรคหรือความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับอีกคนหนึ่งนั้น เช่น ไตข้างนึง หรือบางส่วนของตับ เป็นต้น จะได้หรือเปล่าครับผม?

ญะซากัลลอฮ์ ครับ ท่านมุฟตี

สิ่งนี้เข้าไปอยู่ในหุก่มของการบริจาคอวัยวะครับ...ในส่วนของการบริจาคอวัยวะนั้นปราชญ์นิติศาสตร์อิสลาม มีทัศนะที่ขัดแย้งกันออกเป็น 2 ทัศนะ คือ...

ทัศนะแรก  ไม่อนุญาตให้บริจาคอวัยวะไม่ว่าจะด้วยเหตุผลเพื่อการรักษาโรคหรืออะไรก็ตาม และเป็นทัศนะส่วนหนึ่งของนักหะดิษและปราชญ์ร่วมสมัย อาทิ ด็อกเตอร์ หะซัน อะลีย์ อัช-ชาซุลีย์ , ด็อกเตอร์ อับดุสสลาม อับดุรรอหีม อัส-สะกะรีย์ , เชค มุหัมมัด มุตะวัลลีย์ อัช-ชะรอวีย์ หนึ่งในอุละมาอฺใหญ่แห่งอียิปต์ , ด็อกเตอร์ อับดุรเราะห์มาน อัล-อะดะวีย์ , ด็อกเตอร์ อับดุลฟัตตาหฺ มะหฺมูด อิดรีส เป็นต้น


ทัศนะที่สอง อนุญาตให้บริจาคอวัยวะแก่ผู้อื่นได้ แต่ต้องมีเงื่อนไข ดังนี้ คือ...

2.1 จะต้องไม่ก่อให้เกิดความเดือดร้อนต่อผู้ที่ให้บริจาคจนถึงแก่ชีวิต
2.2 อวัยวะที่ให้ไปจะต้องช่วยเหลือผู้ป่วยได้จริงๆ
2.3 ต้องเชื่อมั่นว่าอวัยวะส่วนดังกล่าวสามารถทดแทนกันได้จริง
2.4 จะต้องไม่มีการแลกเปลี่ยนด้วยกับเงินตราหรือสิ่งมีค่าใดๆ
2.5 ผู้ป่วยมีความจำเป็นต้องใช้อวัยวะส่วนนั้นจริงๆ และไม่สามารถหาสิ่งใดมาทดแทนได้อีกแล้ว
2.6 ต้องได้รับความยินยอมพร้อมใจจากผู้ที่จะบริจาคอวัยวะนั้นๆ

ดู قضايا فقهية معاصرة   ตำราเรียนสำหรับนักศึกษาปีที่ 1 คณะชะรีอะฮฺอิสลามียะฮฺ มหาวิทยาลัย อัล-อัซฮัร  หน้าที่ 463 ในบทที่ว่าด้วยเรื่อง "หุก่มของการบริจาคอวัยวะ"

[Muftee]

และตามทัศนะของ ด็อกเตอร์ มุหัมมัด อับดุรเราะหฺมาน อัด-ดุวัยนีย์ ผู้ที่ทำการค้นคว้าในเรื่อง "หุก่มของการบริจาคอวัยวะ"  เรื่องนี้นั้น ท่านมีทัศนะที่เอนเอียงไปยังความเห็นที่ว่า อนุญาตให้บริจาคอวัยวะแก่ผู้อื่นได้ แต่ต้องเป็นไปตามเงื่อนไขที่ได้ระบุเอาไว้ข้างต้น

ดู  قضايا فقهية معاصرة   ตำราเรียนสำหรับนักศึกษาปีที่ 1 คณะชะรีอะฮฺอิสลามียะฮฺ มหาวิทยาลัย อัล-อัซฮัร  หน้าที่ 474 ในบทที่ว่าด้วยเรื่อง "หุก่มของการบริจาคอวัยวะ"

[chocolatesunday]

 

  รบกวนถามหน่อยว่าในกรณีของการบริจาคเลือด เราจำเป็นต้องทราบหรือไม่ว่าเลือดที่เราบริจาคจะถูกนำไปให้แก่ใคร และสงสัยว่ามีกลุ่มคนที่เราไม่สามารถให้เลือดได้ด้วยหรอ เพราะทุกครั้งที่ไปบริจาคก้อไม่เคยทราบว่าเลือดจะถูกนำไปใช้กับใคร ทางคลังเลือดจะมีเพียงข้อความกลับมาว่าเลือดของเราถูกนำไปใช้แล้วเท่านั้น พอดีมีคนโพสบอกว่าการบริจาคเลือดต้องทราบว่าเลือดจะถูกนำไปใช้กับใครแล้วเขาก้อโพสคลิปตอบคำถามของเชคมาประกอบ เลยอยากทราบว่าจำเป็นหรือไม่สำหรับเรื่องดังกล่าว