ต้นอุตรุจ (ผลไม้ตระกูลส้ม มะกรูด) : ยาและอาหารที่ท่านศาสดา ซล. เคยใช้
รายงานในหนังสือ “ซอเฮียะห์อิบนิมาญะห์ ” จากท่านนบี ซล. กล่าวว่า “เปรียบผู้ศรัทธาที่อ่านอัลกุรฺอ่านเหมือนเช่นต้นอุตรุจ ผลของมันดีมีประโยชน์และกลิ่นมันก็หอม” อุตรุจเป็นต้นไม้ที่มีประโยชน์มาก มันมีส่วนประกอบสี่อย่างก็คือ เปลือกเนื้อส่วนเปรี้ยวของมัน และเมล็ดของมัน ทุกๆส่วนประกอบจะมีความพิเศษแตกต่างกันไป เปลือกจะมีความร้อนและแห้ง เนื้อจะมีความร้อนชื้น ส่วนเปรี้ยวของมันให้ความเย็นและแห้ง เมล็ดให้ความร้อนและแห้ง
ประโยชน์ของเปลือกถ้าใส่ในเสื้อผ้าจะทำให้ไม่โดนมอดแทะ กลิ่นของมันช่วยให้อากาศบริสุทธิ์ขึ้น ทำให้กลิ่นลมหายใจหอมสดชื่นเมื่ออมไว้ในปากทำลายกลิ่นไม่ดี ถ้าหากนำมาผสมกับอาหารจะช่วยในการย่อยอาหาร เจ้าของหนังสือ อัลกอนูน กล่าวว่า น้ำที่คั้นจากเปลือกของมันมีประโยชน์ในการรักษาพิษงู เปลือกของมันใช้ปิดแผล ขี้เถ้าของมันใช้รักษาโรคเรื้อนที่ผิวหนังได้
ประโยชน์ของเนื้อช่วยลดความร้อนในกระเพาะอาหารลงไป มีประโยชน์กับผู้ป่วยเป็นโรคเกี่ยวกับน้ำดี บรรเทาพิษร้อนจากโดนไอน้ำร้อน ท่านฆอฝิกีย์กล่าวว่า “การรับประทานเนื้อของมันมีประโยชน์ในการรักษาริดสีดวงทวาร”
ประโยชน์ของส่วนเปรี้ยว ช่วยทำให้น้ำดีที่แตดซ่านกลับมารวมกัน บรรเทาอาการชีพจรที่ร้อน มีประโยชน์ในโรคดีซ่าน โดยทำเป็นเครื่องดื่มและทาที่ตา ลดอาการอาเจียนเป็นน้ำดีลง ทำให้อยากอาหาร ช่วยบรรเทาอาการท้องเสีบถ่ายเป็นสีเหลือง น้ำคั้นของมันช่วยลดอาการร้อนรุ่มของหญิงสาววัยรุ่นให้สงบลง ใช้ทาฝ้าที่ผิวหนัง รักษาโรคกลากเกลื้อนและเริมให้หายได้ ขจัดคราบหมึกที่เปื้แนเสื้อผ้าได้ มันเป็นยาฝาดสมานเป็นตัวตัดโรคให้ความเย็น ดัยความร้อนจากตับ ทำให้กระเพาะแข็งแรงขึ้น ทำให้โรคดีซ่านหยุดลง ลดอาการเศร้าซึมที่เกิดจากโรคดีซ่าน ช่วยดับกระหาย
เมล็ดของมันมีผลด้านการแยกสลายสารอื่นๆ และทำให้แห้ง ท่านอิบนิมาซูยะห์กล่าวว่า คุณสมบัติพิเศษของเมล็ดของมันคือ มีประโยชน์แก้พิษร้ายถึงตายได้โดยการดื่มน้ำคั้นของเมล็ดที่ได้ปอกเปลือกออกแล้วหนึ่งมิษกอล นำมาปรุงผสมกับน้ำอุ่นๆ ถ้าหากนำมาบดและวางบนบริเวณที่ถูกแมลงกัดต่อย ก็มีประโยชน์เช่นกัน เป็นยาทำระบายแบบธรรมชาติ ทำให้กลิ่นปากหอมขึ้น และคุณสบัติแบบนี้พบได้ที่เปลือกของมันมากกว่า ท่านอื่นๆ กล่าวว่า คุณสมบัติของเมล็ดมันมีประโยชน์ในการแก้พิษกัดต่อยของแมลงป่อง โดยการดื่มน้ำของเมล็ดที่ปอกเปลือกสองมิษกอลร่วกับน้ำอุ่นๆ เช่นเดียวกัน เมื่อนำมาบดแล้วนำไปแปะบริเวณที่ถูกสัตว์มีพิษกัด ก็จะช่วยบรรเทาพิษได้ ท่านอื่นๆอีก กล่าวว่า เมล็ดของมันมีประโยชน์ในการแก้พิษทุกชนิด และมีประโยน์ในพิษงูทุกชนิดด้วย
มีเรื่องเล่ากันว่า มีผู้ครองเมืองคนหนึ่ง รู้สึกโกรธบรรดาหมอมาก จึงได้สั่งขังพวกเขาไว้และได้ให้เขาเลือกเอาสิ่งเดียวที่จะติดตัวไปกับเขาด้วย พวกเขาเลือกเอาอุตรุจ เจ้าเมืองได้ถามว่าทำไมถึงไม่เลือกสิ่งอื่นนอกจากสิ่งนี้ บรรดสหมอเหล่านั้นได้ตอบว่า เพราะมันให้กลิ่นหอมได้ไวมีรูปร่างที่ดูแลว้สบายตา เปลือกของมันมีกลิ่นหอม เนื้อมันเป็นผลไม้ สิ่งเปรี้ยวของมันปรุงรสได้ ส่วนเมล็ดของมันช่วยเจริญอาหาร และมีน้ำมันอยู่ ประโยชน์ของมันคล้ายกับคุณสบัติที่ควรมีของคนดีในการอยู่บนโลกนี้ นั่นคือเหมือนผู้ศรัทธาที่กำลังอ่านกุรฺอ่านอยู่ ชาวสลัฟบางท่านชอบมองมันเพราะมันทำให้สบายตา
หมายเหตุ ข้อมูลจากหนังสือการแพทย์ตามแนวทางศาสดามุฮัมมัด ซ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม เขียนโดยอิบนุกอยยิม แปลโดย นพ.กษิดิษ ศรีสง่า จัดพิมพ์โดยแผนงานสร้างเสริมสุขภาวะมุสลิมไทย (สสม.)
