بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْمِ
اَلْحَمْدُ للهِ رَبِّ الْعَالَمِيْنَ وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى أَشْرَفِ الأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِيْنَ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِيْنَ...وَبَعْدُ
อนุญาตให้ทายาทหรือญาติใกล้ชิดทำการถือศีลอดแทนผู้ตายที่ได้บนบานไว้
ท่านอิบนุอับบาส ร่อฎิยัลลอฮุอันฮุมา ได้กล่าวว่า
جَاءَتْ امْرَأَةٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ أُمِّي مَاتَتْ وَعَلَيْهَا صَوْمُ نَذْرٍ أَفَأَصُومُ عَنْهَا قَالَ أَرَأَيْتِ لَوْ كَانَ عَلَى أُمِّكِ دَيْنٌ فَقَضَيْتِيهِ أَكَانَ يُؤَدِّي ذَلِكِ عَنْهَا قَالَتْ نَعَمْ قَالَ فَصُومِي عَنْ أُمِّكِ
“มีหญิงคนหนึ่งได้มาหาท่านร่อซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม นางกล่าวว่า โอ้ท่านศาสนทูตของอัลเลาะฮ์ แท้จริงมารดาของฉันได้เสียชีวิตโดยนางมีศีลอดบนบานอยู่ จะให้ฉันถือศีลอดแทนมารดาได้หรือไม่? ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ตอบว่า เธอจงบอกฉันซิ ถ้าหากมารดาของเธอมีหนี้ เธอจะชดใช้หนี้แทนให้แก่มารดาไหม? นางตอบว่า ค่ะ ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม จึงกล่าวว่า เธอจงถือศีลอดแทนมารดาของเธอเถิด” รายงานโดยมุสลิม ฮะดีษเลขที่ 156, อิหม่ามอันนะวาวีย์, ชัรห์ซอฮิห์มุสลิม, เล่ม 4 หน้า 280.
ท่านอิหม่ามอันนะวาวีย์กล่าวว่า
اِخْتَلَفَ الْعُلَمَاء فِيمَنْ مَاتَ وَعَلَيْهِ صَوْم وَاجِب مِنْ رَمَضَان ، أَوْ قَضَاء أَوْ نَذْر أَوْ غَيْره ، هَلْ يُقْضَى عَنْهُ ؟ وَلِلشَّافِعِيِّ فِي الْمَسْأَلَة قَوْلَانِ مَشْهُورَانِ : أَشْهَرُهُمَا : لَا يُصَام عَنْهُ ، وَلَا يَصِحّ عَنْ مَيِّت صَوْم أَصْلًا . وَالثَّانِي : يُسْتَحَبّ لِوَلِيِّهِ أَنْ يَصُوم عَنْهُ ، وَيَصِحّ صَوْمه عَنْهُ وَيَبْرَأُ بِهِ الْمَيِّتُ ، وَلَا يَحْتَاج إِلَى إِطْعَامٍ عَنْهُ ، وَهَذَا الْقَوْل هُوَ الصَّحِيح الْمُخْتَار الَّذِي نَعْتَقِدُهُ ، وَهُوَ الَّذِي صَحَّحَهُ مُحَقِّقُو أَصْحَابنَا الْجَامِعُونَ بَيْن الْفِقْه وَالْحَدِيث لِهَذِهِ الْأَحَادِيث الصَّحِيحَة الصَّرِيحَة
“ปวงปราชญ์มีการขัดแย้งกันเกี่ยวกับผู้ที่เสียชีวิตโดยเขามีศีลอดวายิบอยู่ ไม่จะเป็นศีลอดเดือนร่อมะฎอน, ศีลอดชดใช้, ศีลอดบนบาน, และอื่นๆ , ซึ่งอนุญาตให้ชดใช้แทนจากผู้ตายไม่ได้หรือไม่? สำหรับอิหม่ามอัชชาฟิอีย์ที่เกี่ยวกับประเด็นนี้มี 2 ทัศนะที่เลื่องลือ ทัศนะแรกที่เลื่องลือที่สุด คือ : ไม่มีการถือศีลอด(ชดใช้)แทนผู้ตายและการถือศีลอดแทนผู้ตายนั้นใช้ไม่ได้เลย. ทัศนะที่สอง: มุสตะฮับ(สุนัต)ให้ญาติใกล้ชิดถือศีลอดแทนผู้ตายและการถือศีลอดถือว่าใช้ได้และผู้ตายก็พ้นพันธะจากศีลอดนั้นและญาติใกล้ชิดไม่ต้องจ่ายอาหาร(ฟิดยะฮ์)ชดเชยแก่ผู้ตาย นี้คือทัศนะที่ถูกต้องอีกทั้งถูกเลือกเฟ้นซึ่งเราเชื่อว่ามันถูกต้อง และยังเป็นทัศนะที่รับรองความถูกต้องโดยปราชญ์มัซฮับเขาเราที่มีความแน่นแฟ้นในความรู้ อีกทั้งรวมความเข้าใจระหว่างฟิกห์และฮะดีษเนื่องจากมีบรรดาฮะดีษที่ถูกต้องและชัดเจนเหล่านี้นั่นเอง” ชัรห์ซอฮิห์มุสลิม, เล่ม 4 หน้า 282.
وَاللهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَاليَ أعْلىَ وَأَعْلَمُ
