บิสมิลลาฮิรเราะห์มานิรร่อฮีม
อีกส่วนหนึ่งจากคุณลักษณะ (ซี่ฝาต) ของอัลเลาะฮ์ก็คือ ซี่ฝัต جَلاََلٌ ย่าล้าล (ซึ่งทรงอำนาจเฉียบขาดในการเอาโทษ) และซี่ฝัต جَمَالٌ ย่าม้าล (ซึ่งอ่อนโยนโปรดปราน ประนีประนอมต่อการอภัยโทษ) คุณลักษณะทั้งสองประการนี้ มีอยู่แก่อัลเลาะฮ์เท่านั้น เพราะฉะนั้น ให้ท่านเพ่งเล็งให้ซึ้งในจิตต่อคุณลักษณะสองประการดังกล่าวนั้น เพราะว่าคุณลักษณะทรงอำนาจเฉียบขาดในการลงโทษนั้น มันจะทำให้ท่านไม่กล้าที่จะทำผิดต่อกฏหมายฮุก่มช่าเราะอ์ เพราะท่านซึ้งแล้วว่า ถ้าท่านกระทำผิด ถึงแม้นว่าจะเป็นเพียงนิดหน่อยก็ตาม อัลเลาะฮ์ก็จะต้องเอาโทษแน่ ท่านก็จึงไม่กล้ากระทำความผิดและท่านเองจะเป็นผู้ที่เกรงกลัวต่ออัลเลาะฮ์ และด้วยความเกรงกลัวต่ออัลเลาะฮ์ซึ่งมีอยู่ในจิตใจของท่านนี้แหละ จะทำให้ท่านขยันต่อการกระทำอิบาดัต และหลีกห่างจากสิ่งที่ต้องห้าม และมันจะทำให้ท่านแคล้วคลาดจากไฟนรก และด้วยคุณลักษณะอ่อนโยน โปรดปราน ประนีประนอม อภัยโทษต่อบ่าวนั้น ท่านจะทำให้ท่านนั้น ไม่หมดความหวังต่ออัลเลาะฮ์ ถึงแม้ว่าท่านจะเคยเป็นคนเลว คนระยำ ชั่วช้า เลวทราม มีบาปมากมายมาก่อนก็ตาม ท่านก็มีความหวังว่าอัลเลาะฮ์คงจะอภัยให้ ท่านก็เลยกลับตัวกลับใจตั้งต้นเสียใหม่ จากการเคยเป็นคนชั่วก็กลับเป็นคนดีต่ออัลเลาะฮ์ และความชั่วต่างๆ นั้นท่านก็เตาบัตสำนึกผิดเสีย แล้วหวังของท่านในการอภัยโทษจากอัลเลาะฮ์ก็จะได้เป็นผลแก่ตัวท่าน ท่านก็จะเป็นผู้มีวาสนาเป็นอย่างยิ่ง ทั้งดุนยา (โลกนี้) และอาคิรัต (โลกหน้า)
สรุปความได้ว่า ด้วยคุณลักษณะย่าล้าลของอัลเลาะฮ์นั้น จะทำให้ท่านเป็นผู้ที่มีความยำเกรงต่ออัลเลาะฮ์ และด้วยคุณลักษณะย่าม้าลของอัลเลาะฮ์นั้น จะทำให้ท่านเป็นผู้ที่มีความหวังต่อการอภัยจากอัลเลาะฮ์ เพราะฉะนั้นเมื่อตัวของท่านมีคุณลักษณะเกรงกลัวต่ออัลเลาะฮ์ และมีความหวังจากอัลเลาะฮ์รวมกันสองอย่างอยู่ในตัวของท่านแล้ว ท่านก็จะเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์แบบ ดังที่มีคำกล่าวของอุลามาอ์ว่า
اَلإِنْسَانُ الْكَامِلُ هُوَ الْجَامِعُ بَيْنَ الْخَوفِ وَالرَجَاءِ
ความว่า "มุนษย์ซึ่งสมบูรณ์แบบนั้น ก็คือผู้ซึ่งรวมอยู่ด้วยกันระหว่างการเกรงกลัวและการมีความหวังต่ออัลเลาะฮ์"
และก็เช่นเดียวกัน ถ้าท่านมีคุณลักษณะการเกรงกลัวและมีความหวังต่ออัลเลาะฮ์รวมอยู่ที่ตัวท่านแล้ว ท่านก็จะเป็นผู้ที่มีอีหม่านสมบูรณ์ ดังมีคำกล่าวจาอุลามาอ์ว่า
الإِيْمَانُ الْكَامِلُ بَيْنَ الْخَوفِ والرَّجَاءِ
"อีหม่านซึ่งสมบูรณ์แบบนั้น มีรวมอยู่ระหว่างการเกรงกลัว และความหวังต่ออัลเลาะฮ์"
เพราะว่า อีมาน การยึดมั่น การเชื่อมั่นของท่านนั้นจะสมบูรณ์แบบได้ก็ต่อเมื่อท่านนั้นต้องทำอะมัลอิบาดัตพร้อมกันไปด้วย
เพราฉะนั้น เมื่อท่านเพ่งเล็งจนซาบซึ้งในจิตของท่านถึงคุณลักษณะซึ่ฝัตย่าล้าล และย่าม้าลแล้ว ผลที่จะได้แก่ท่านก็คือ ท่านจะเป็นผู้เกรงกลัวต่อเอกองค์อัลเลาะฮ์โดยเป็นผู้ขยันทำอะมั้ลอิบาดัต พร้อมกับท่านก็มีความหวังต่ออัลเลาะฮ์จากการอภัยบาปก่อนๆ แก่ท่าน และมีความหวังว่าอัลเลาะฮ์จะรับและสนองตอบการกระทำของท่าน
ข้อความจำก็คือ ขณะที่ท่านกำลังมีชีวิตอยู่ตามปกตินี้ ท่านควรจะใช้ทั้งความเกรงกลัวและความหวังต่ออัลเลาะฮ์ควบคู่กันไปทั้งสองอย่าง แต่เมื่อถึงเวลาที่ท่านรู้สึกว่าท่านใกล้จะตายแล้ว ก็ให้ท่านใช้ความหวัง่ออัลเลาะฮ์ให้มากกว่าการเกรงกลัว คือให้มีความหวังต่ออัลเลาะฮ์ว่าจะอภัยบาปของท่าน และหวังว่าจะรับอะมั้ลของท่าน และหวังว่าจะฮี่ดายะฮ์ (ชี้แนะหนทางที่ดี) แก่ตัวท่านเมื่อถึงเวลาตาย และหวังการตอบแทนด้วยเนี๊ยะอ์มัตจากอัลเลาะฮ์ผู้ซึ่งโปรดปราน แล้วท่านก็จะตายอย่างมีความสุข
จากหนังสือทางนำไปสู่อัลเลาะฮ์ หน้า 56 - 59
