ผมบอกตรงๆ ครับว่า หลายท่านที่จะผมได้ลองไปพูดคุยด้วย ไม่ว่าจะเป็นเพื่อน หรือรุ่นพี่นักศึกษาด้วยกัน หรือแม้กระทั่งครูสอนศาสนาบางท่านนั้น ที่ไม่ค่อยจะได้ศึกษาเกี่ยวกับศิฟัต 20 อย่างถ่องแท้ รวมทั้ง ไม่ทราบที่มาที่ไป หรือเหตุผลที่แท้จริงที่ต้องให้เรียนศิฟัต 20 อย่าว่าแต่พวกเขาเลยครับ เพราะบางที เด็กปอเนาะเองก็ยังตอบไม่ได้ว่าตนต้องเรียนศิฟัต 20 ไปทำไม ส่วนตัวผมนั้น คิดว่า แม้มันจะเป็นปัญหาที่เล็กมาก หากจะเทียบกับเนื้อหาที่เราจำเป็นต้องทำความเข้าใจเกี่ยวกับศิฟัต 20 ในสายตาของบรรดาโต๊ะครูส่วนใหญ่ แต่ทว่า ในปัจจุบัน มันกลับกลายเป็นดั่งยาพิษที่แทรกซึมอยู่ในผู้ที่เรียนศิฟัต 20 ทีละเล็กละน้อย จนกลายเป็นปัญหาใหญ่ขึ้นมาในทุกวันนี้ เมื่อมีบางกลุ่มกล่าวหาว่าการเรียนศิฟัต 20 ได้รับอิทธิพลมาจากแนวคิดแบบมุอฺตะซิละฮ์ ผมนั่งดูไปแล้ว ปัญหามันไม่ใช่ตรงไหนเลย มันก็แค่ที่ว่า โต๊ะครูที่สอนศิฟัต 20 ส่วนใหญ่จะไม่ค่อยบอกถึงหลักปรัชญา หรือเหตุผลของการเรียนศาสตร์แขนงนี้ ส่วนใหญ่มักจะเริ่มที่เนื้อหาทันที และหลังๆ มานี้ บางท่านก็มักจะสอนในลักษณะการแทรกบ่น หรือบางที ก็ไม่ชำนาญในการยกตัวอย่าง หรืออธิบายเท่าที่ควร จึงกลายเป็นปัญหาหลักอย่างหนึ่งที่ทำให้ผู้เรียนไม่เข้าใจ หรือรู้สึกยาก และเบื่อหน่าย จนนำมาซึ่งความไม่อยากจะเรียนในวิชานี้ ทั้งๆ ที่มันเป็นวิชาที่อาจถือว่าเป็นระบบอยู่พอควร และง่ายต่อการทำความใจมาก อาจจะง่ายกว่าการทำความเข้าใจวิชาฟิกฮฺเสียด้วยซ้ำไป ฉะนั้น ตามความคิดเห็นผมนั้น ปัญหาอยู่ที่ผู้สอนและรูปแบบ หรือกลวิธีในการสอนครับ มันอาจจะดูเป็นการอคติเกินไป หรือยากต่อการนำมาใช้จริงๆ แต่ถึงกระนั้น ทั้งหมดที่ผมพูดไปนั้น ก็มาจากประสบการณ์ที่ผมพบเจอมา จากหลายๆ ปอเนาะที่ผมเคยไปค้างแรมเพื่อเรียนวิชาศาสนา สิ่งที่ผมจะพาติดตัวไปตลอด ไม่ว่าที่ไหนก็ตามก็คือ การสังเกตและมองปัญหาครับ - วัลลอฮุอะอฺลัม - วัสสลามุอลัยกุม
