ฟัตวาเลขที่ 2877
ฟัตวาหัวข้อ ควบการถือศีลอดชดใช้ (เกาะฎออ์) และหกวันของเดือนเชาวาลในนียะฮ์เดียวกัน
ฟัตวาตอบเมื่อ 22/12/2003
ถามว่า โปรดดูคำร้องขอฟัตวาเลขที่ 2105 ปี 2003 ใจความว่า
“ไม่ทราบว่าจะสามารถทำการถือศีลอดชดใช้ (เกาะฎออ์) และหกวันของเดือนเชาวาลในเวลาและนียะฮ์ (เจตนา) อันเดียวกันได้หรือไม่”คำตอบโดย ท่านผู้พิพากษาสูงสุดแห่งศาลอิสลาม ประเทศอียิปต์ ศ. ดร. อลีย์ บิน จุมอะฮ์ มุหัมมัด ว่า
นักวิชาการส่วนใหญ่มีทัศนะว่า อนุญาตให้ทำการควบการนียะฮ์ (ตั้งเจตนา) เพื่อถือศีลอดสุนนะฮ์ (ส่งเสริม) เข้ากับการถือศีลอดวาจิบ (บังคับ) ได้ แต่ไม่อนุญาตในลักษณะตรงกันข้าม กล่าวคือ ไม่อนุญาตให้ทำการควบนียะฮ์ถือศีลอดวาจิบเข้ากับการถือศีลอดสุนนะฮ์ เพราะฉะนั้น การที่มุสลิมะฮ์ (หญิงมุสลิม) ที่ทำการชดใช้การถือศีลอดของเดือนเราะมะฎอนในเดือนเชาวาล นั่นก็หมายความว่าเธอได้พ้นข้อบังคับในการชดใช้นั้นแล้ว และในขณะเดียวกัน ก็ถือว่าเธอได้ปฏิบัติการถือศีลอดหกวันของเดือนเชาวาล อีกทั้งยังจะได้รับผลบุญอีกด้วย ดังกล่าวนี้ก็เนื่องจากการถือศีลอดในเดือนเชาวาลนั้นได้ถูกปฏิบัติไปโดยปริยายแล้ว
ประเด็นนี้ได้ถูกเทียบเคียง (กิยาส) กับกรณีของผู้ที่เข้าไปในมัสจิด โดยที่ก่อนนั่งนั้นเขาได้ทำการละหมาดสองเราะคะอะฮ์ด้วยนียะฮ์เพื่อละหมาดฟัรฎุ (หน้าที่) หรือสุนนะฮ์เราะวาติบ ซึ่งด้วยการทำละหมาดสองเราะคะอะฮ์นั้น ถือว่าเขาได้ทำละหมาดตะฮียะตุลมัสจิดไปด้วยแล้ว เนื่องเพราะเขาได้ทำการละหมาดนั้นก่อนที่จะนั่งลงในมัสจิดนั่นเอง
ชัยฅ์อัลบุจัยริมีย์, ในหนังสือ อัลหาชียะฮ์ ของท่านระบุไว้ว่า “ความประเสริฐของการละหมาดตะฮียะตุลมัสจิดนั้น (ผู้ปฏิบัติ) จะได้รับผลบุญก็โดยการปฏิบัติละหมาดสองเราะคะอะฮ์ หรือมากกว่านั้นเมื่อตอนเข้าไปในมัสจิด ไม่ว่าจะเป็นละหมาดฟัรฎุ หรือละหมาดสุนนะฮ์ก็ตาม และไม่ว่าเขาจะนียะฮ์ละหมาดสุนนะฮ์ตะฮียะตุลมัสจิดควบคู่กับละหมาดดังกล่าวหรือไม่ก็ตามที ดังกล่าวนี้ได้สอดคล้องกับหะดีษของอัลบุฅอรีย์และมุสลิมที่ว่า
إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْمَسْجِدَ فَلاَ يَجْلِسَ حَتَّى يُصَلِّىَ رَكْعَتَيْنِ
ความว่า
“เมื่อบุคคลหนึ่งใดจากพวกท่านเข้าไปในมัสจิดแล้ว เขาก็จงอย่าได้นั่งลงจนกว่าจะได้ปฏิบัติละหมาดสองเราะคะอะฮ์เสียก่อน” นอกจากนั้น เป้าหมายของการบัญญัติละหมาดตะฮียะตุลมัสจิดนั้นก็คือ ให้มีการปฏิบัติอิบาดะฮ์ละหมาดก่อนที่บุคคลคนหนึ่งจะนั่งลงในมัสจิด และสิ่งนี้ก็ได้สำเร็จลุล่วงไปด้วยกับการละหมาดดังกล่าวแล้ว”
เกี่ยวกับประเด็นการถือศีลอดนั้น อิมามอัสสุยูฏีย์ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ในหนังสือ อัลอัชบาอฺ วะ อันนะธออิร ระบุไว้ว่า “ถ้าหากว่าบุคคลคนหนึ่งได้ถือศีลอดเพื่อชดใช้ (เกาะฎออ์) บนบาน (นะฑัร) หรือจ่ายค่าปรับ (คัฟฟาเราะฮ์) ที่ทุ่งอะรอฟะฮ์ แล้วในขณะนั้นเขาก็ได้นียะฮ์เพื่อถือศีลอดเนื่องในวันอะรอฟะฮ์ด้วยเช่นกัน ซึ่งในประเด็นนี้ ชัยฅ์อัลบาริซีย์ได้ชี้ขาดไว้ว่า การถือศีลอดของบุคคลผู้นั้นย่อมใช้ได้ และถือว่าเขาได้ทำการถือศีลอดทั้งสองชนิดตามที่ได้นียะฮ์นั้นไปแล้ว”
แต่อย่างไรก็ตาม ข้าพเจ้าก็ขอเตือนไว้ว่า เป้าหมายของการได้รับผลบุญจากการถือศีลอดหกวันของเดือนเชาวาลนั้นก็คือ ผลบุญของการที่ได้ปฏิบัติสิ่งสุนนะฮ์ ไม่ใช่ผลบุญของการถือศีลอดของเดือนเชาวาลอย่างสมบูรณ์ไม่ ชัยฅ์อัรรอมลีย์ได้กล่าวไว้ในหนังสือ นิฮายะฮ์ อัลมุห์ตาจ ว่า “ถ้าหากว่าบุคคลคนหนึ่งได้ทำการถือศีลอดชดใช้ (เกาะฎออ์) บนบาน (นะฑัร) หรือชนิดอื่นๆ ในวันอาชูรอ เป็นต้นนั้น เขาก็จะได้รับผลบุญสุนนะฮ์ของการถือศีลอดในวันอาชูรอเช่นกัน เช่นที่ได้ถูกชี้ขาดไว้โดยบิดาของฉัน – ขออัลลอฮฺทรงเมตตาท่านด้วยเถิด – ซึ่งก็สอดคล้องกับทัศนะของชัยฅ์อัลบาริซีย์, ชัยฅ์อัลอัศฟูนีย์, ชัยฅ์อันนาชิรีย์, อัลฟะกีฮฺ อลีย์ บิน ศอลิหฺ อัลหัฎเราะมีย์ และท่านอื่นๆ แต่ทว่า บุคคลดังกล่าวจะไม่ได้รับผลบุญที่สมบูรณ์จากสิ่งที่ได้ถูกบัญชาไว้แต่ประการใด” หมายถึง การควบการถือศีลอดของเดือนเราะมะฎอนกับการถือศีลอดของเดือนเชาวาลเป็นเวลาหกวัน
อัลลอฮฺ มหาบริสุทธิ์และสูงส่งยิ่ง ทรงรู้ดียิ่ง
ดูคำฟัตวาหัวข้ออื่นๆ -->
สารบัญฟัตวาจากสถาบันดารฺอัลอิฟตาอ์แห่งประเทศอียิปต์_____________________________________
หมายเหตุ : คำแปลคำฟัตวาในภาษาไทยข้างต้น ได้แปลจากคำฟัตวาฉบับแปล
ภาษาอินโดเนเซีย จาก
ภาษาอาหรับ (ต้นฉบับ) อีกที
