นี่คือหนังสืออ้างอิงที่ผมได้รับมาจากบังอัลอัซฮะรีย์ทางข้อความส่วนตัว เอามาให้ดูเรียกน้ำย่อยก่อน
--------------------------------------------------------------------------
บรรณานุกรม
- 1. อัลกุรอานุลกะรีม
2. อิมามอัลบุคอรีย์ , ซอฮิห์อัลบุคอรีย์ , ตีพิมพ์ที่มักตะบะฮ์อัศศ่อฟา ไคโร , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1423 , ตะห์กีก มะห์มูด บิน อัลญะมีล , ตีพิมพ์ที่ครั้ง 1
3. อิมามอันนะวาวีย์ , ชัรห์ซอฮิห์มุสลิม , ตีพิพม์ที่มุอัซซะซะฮ์อัลมุคตาร ไคโร , ตีพิมพ์ปี ค.ศ. 2001 , ตะห์กีกโดย ริฎวาน ญาเมี๊ยะอฺ ริฎวาน , ตีพิมพ์ครั้งที่ 1
4. อิมามอัตติรมีซีย์ , สุนันอัตติรมีซีย์ , ตีพิพม์ที่ดารุลฮะดีษ ไคโร อียิปต์ , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1419 , ตะห์กีกโดยด็อกเตอร์ มุศตอฟา มุฮัมมัด ฮุซัยน์ อัซซะฮะบีย์ , ตีพิมพ์ครั้งที่ 1
5. อัลฮาฟิซฺ อะบิลอุลา อับดุรเราะฮ์มาน บิน อับดุรร่อฮีม อัลมุบาร่อกุฟูรีย์ , หนังสือตั๊วะห์ฟะตุลอะห์วะซีย์ บิชัรหฺ ญาเมี๊ยะอฺอัตติรมีซีย์ , ตีพิมพ์ที่ ดารุลฮะดีษ ไคโร , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1421
6. อัลลามะฮ์ มุฮัมมัด ชัมชุลฮักก์ อัลอะซีม อาบาดีย์ , เอานุลมะบูดชัรห์สุนันอะบีดาวูด , ตีพิพม์ดารุลฮะดีษ ไคโร อียิปต์ , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1422 , ตีพิมพ์ครั้งที่ 1
7. อัลฮาฟิซฺ อิบนุมาญะฮ์ , หนังสือสุนันอิบนุมาญะฮ์ , ตีพิมพ์ที่ดารุลฮะดีษ ไคโร , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1419 ,ตะห์กีก มุสตอฟา มุฮัมมัด ฮุซัยน์ อัซซะฮะบีย์ , ตีพิมพ์ครั้งที่ 1
8. อัลฮาฟิซฺ อัลกุฏออีย์ , หนังสือมุสนัดอัชชิฮาบ , ตีพิมพ์ มุอัซซิซะฮ์ อัรริซาละฮ์ เบรุต , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1047 , ตะห์กีกโดย ฮัมดีย์ บิน อับดุลมะญีด
9. อิมามอันนะวาวีย์ , หนังสืออัลอัซการ , ตีพิมพ์ที่ ดารุลบะยาน อัลอะรอบีย์ , ตีพิมพ์ปี ค.ศ. 2006 , ตะห์กีกโดยอะบูลฟัฎล์ อัลดิมยาฏีย์ , ตีพิมพ์ครั้งที่ 1
10. อะบุลกอเซ็ม อัลกุชัยรีย์ , หนังสืออัรริซาละฮ์อัลกุชัยรียะฮ์ , ตีพิมพ์ดารุลกุตุบอัลอิลมียะฮ์ , ตีพิมพ์ปีที่ 1422 , ตะห์กีกโดย อิมามอับดุลฮะลีม มะห์มูด และชัยค์ มะห์มูด บิน อัชชะรีฟ , ไม่ระบุครั้งการตีพิมพ์
11. อิมามอับดุลวะฮ์ฮาบี อัชชะอฺรอนีย์ , หนังสืออัลยะวากีต วัลญะวาฮิร , ตีพิมพ์ที่ อัลอัซฮะรียะฮ์ อัลมิสรียะฮ์ , ตีพิพม์ปีที่ ฮ.ศ. 1305
12. อิมามอับดุลวะฮ์ฮาบี อัชชะอฺรอนีย์ , หนังสือละฏออิฟุลมินัน วัลอัคล๊าก , ตีพิมพ์ที่ อัลมัฏบะอะฮ์อัลมัยมะนียะฮ์ อียิปต์ , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1312
13. อิมามอะห์มัด บิน มุฮัมมัด อิบนุอะญีบะฮ์ อัลฮะซะนีย์ , หนังสืออีกอซุลฮิกัม ฟี ชัรหิลฮิกัม , ติพิพม์ดารุญะวาเมี๊ยะ อัลกะลิม ไคโร , ไม่ระบุปีการตีพิมพ์ , ตะห์กีกโดย ด็อกเตอร์ มุฮัมมัด อับดุลกอดิร นัสซ็อร
14.ชัยคุลอิสลาม อับดุลลอฮ์ อัชชัรกอวีย์ , หนังสืออัลมินะหุลกุดซียะฮ์ อะลัลฮิกัมอัลอะฏออียะฮ์ , ตีพิพม์ที่มุสตอฟา อัลบาบี อัลหะละบีย์ , ตีพิพม์ปี ฮ.ศ. 1358 , ตะห์กีก ชัยค์ อะห์มัด สะอัด อะลี , ไม่ระบุครั้งการตีพิพม์
15. อิมามอับดุลลอฮ์ อัลยาฟิอีย์ , หนังสือนัชริลมะฮาซินอัลฆอลียะฮ์ , ตีพิมพ์ที่ ดารุลกุตุบ อัลอะร่อบียะฮ์ อียิปต์ , ตีพิพม์ปีที่ ฮ.ศ. 1329
16. ชัยค์มุฮัมมัด บิน มุศฏอฟา อิบนุ อะบีลอุลา , หนังสือชัรหฺฮิกัมบินอะฏออิลและห์ , ตีพิมพ์มักตะบะฮ์อัลญุนดีย์ , ไม่ระบุปีในการตีพิมพ์
17. ศาสตราจารย์ อับดุลฟัตตาห์ หุซัยนีย์ อัชชัยค์ , หนังสือดิรอซาต ฟีอุศูลิลฟิกห์ , ไม่ระบุสำนักพิมพ์ , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1416
18. อัลลามะฮ์ ด็อกเตอร์ มุฮัมมัด สะอีด รอมะดอน อัลบูฏีย์ , อัลอะฏออียะฮ์ ชัรห์ วะ ตะห์ลีล, ตีพิมพ์ ดารุลฟิกร์ ดิมัชก์ , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1422 ไม่ระบุครั้งการตีพิพม์
19. อัลลามะฮ์ ด็อกเตอร์ มุฮัมมัด สะอีด รอมะดอน อัลบูฏีย์ , หนังสือ อัลอินซาน มุค็อยยัร อัม มุซัยยัร , ตีพิมพ์ดารุลฟิกร์ , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1429
20. ศาสตราจารย์อะบุลวะฟา อัลฆุนัยมีย์ อัตตัฟตาซะนีย์ , อิบนุอะฏออิลและฮ์ วะตะเซาวุฟุฮู , ตีพิมพ์มักตะบะฮ์ อัลแองจิโล่ อัลมิสรียะฮ์ , ตีพิพม์ปี ฮ.ศ. 1389
21. อัลลามะฮ์ ชัยค์ อะลี อัลบัยยูมีย์ , หนังสืออัลฮิดายะฮ์ ลิลอินซาน อิลัลกะรีม อัลมันนาน , ไม่ระบุสำนักพิมพ์ , ตีพิพม์ปี ฮ.ศ. 1424 , ตะห์กีกโดย มุฮัมมัด อิบรอฮีม มุฮัมมัด ซาลิม
22. ชัยคุลอิสลาม อัลฮาฟิซฺ อิบนุ ฮะญัร อัลอัสเกาะลานีย์ , หนังสืออัดดุร็อร อัลกามินะฮ์ , ตีพิมพ์ ฮัยดัรอาบาด , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1357
23. อิมามอัลบาญูรีย์ , ฮาชียะฮ์อัลอิมามอัลบาญูรีย์ อะลาเญาฮะเราะฮ์อัตเตาฮีด , ตีพิมพ์ที่ดารุสลาม , ตีพิมพ์ อียิปต์ปี ฮ.ศ. 1429 , ตะห์กีก อัลลามะฮ์ ด็อกเตอร์ อะลี ญุมะฮ์ อัชชาฟิอีย์
24. อัลลามะฮ์ ชัยค์ มุฮัมมัด บิน อะห์มัด ซัรรูก , อัลฮิมอัลอะฏออียะฮ์ บิชัรห์ ซัรรูก , ตีพิมพ์ดารุลกุตุบอัลอิลมียะฮ์ ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1424 , ตะห์กีกโดย ร่อมะดอน บิน มุฮัมมัด บิน อะลี อัลบัดรีย์
25. อิมามอิบนุอะฏออิลและฮ์ , หนังสืออัตตันวีร ฟี อิสก็อต อัตตัดบีร , ตีพิมพ์ที่ดารุลบัยรูต ดิมัชก์ , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1423 , ตะห์กีกโดยมุฮัมมัด อะมีน อับดุลฮาดี อัลฟารูกีย์
26. อิมามอิบนุอะฏออิลและฮ์ , หนังสือละฏออิฟุลมินัน, ตีพิพม์ที่ ละฏออิฟุลมะอาริฟ , ไม่ระบุปีการตีพิพม์ , ตะห์กีกโดย อิมาม อับดุลฮะลีม มะห์มูด
27. อิมามอิบนุอะฏออิลและฮ์, หนังสือตาญุลอุรูส อัลฮาวี ลิตะฮ์ซีบ อันนุฟูส , ตีพิมพ์ที่ดารุลมักตะบีย์ ดิมัชก์ ซีเรีย , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1429 , ตะห์กีกและอธิบายโดย ด็อกเตอร์มุฮัมมัด นัจญฺด๊าด อัลมุฮัมมัด
28. ด็อกเตอร์ อับดุลมุนอิม อัลหัฟนีย์ , หนังสือมั๊วะญัม มุสต่อละหาด อัศศูฟียะฮ์ , ตีพิมพ์ที่ดารุลมัยซะเราะฮ์ เบรุต , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1407
29. ด็อกเตอร์ อับดุลมุนอิม อัลหัฟนีย์ , หนังสือเมาซูอะฮ์อัศศูฟียะฮ์ , ตีพิมพ์ที่ มักตับมัดบูลีย์ , ตีพิมพ์ในปี ฮ.ศ. 1424
30. ด็อกเตอร์มุฮัมมัด อับดุลเลาะฮ์ อัลก็อดฮาด และ ด็อกเตอร์เอี๊ยะห์ซาน ษะนูน อัษษามีรีย์ , หนังสือร่อซาอิล มินัตตุร็อษอัศศูฟีย์ ฟีลุบซิลคิรเกาะฮ์ , ตีพิมพ์ที่ ดารุรรอซีย์ , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1423
31. อัลฮาฟิซฺ อิบนุ กะษีร , หนังสือซ็อฟวะฮ์ อัซซีเราะฮ์อันนะบะวียะฮ์ , ตีพิมพ์โดยกระทรวงสาธารณะสมบัติแห่งอียิปต์ , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1424
32. อะบูมุฮัมมัด อับดุลมาลิก อิบนุฮิชาม , หนังสือมุคตะซ็อร ซีเราะฮ์อิบนุฮิชาม , ตีพิมพ์โดยกระทรวงสาธารณะสมบัติแห่งอียิปต์ , ตีพิมพ์ปี ฮ.ศ. 1424
[/font]
------------------------------------------------------------------
บังอัลอัซฮะรีย์ กล่าวว่า
"...บังแปลและค้นคว้าฮิกัมเพียง 20 ฮิกัมเท่านัน ก็ปาไป 257 หน้าแล้ว...", ผมได้อ่านหนังสือชเราะหฺ หิกัม อิบนุ อัลอฏออิลาฮฺ ฉบับภาษาอินโดนีเซีย เท่าที่ดูจำนวนหิกัมฯ ทั้งหมดคร่าวๆ มีตั้ง 200 กว่าหิกัม แต่บังอัลฯ อธิบายแค่ 20 ฮิกัมเท่านั้น ก็ปาไปตั้ง 257 หน้าแล้ว งั้นแสดงว่า ต้องมีเล่มต่อๆ ไป ผมนึกไม่ออกว่า หากจะอธิบายทั้งหมด จะออกมากี่เล่มเนี่ยะ จะถึง 10 เล่มหรือเปล่า อาจจะได้ว่าเป็นหนังสืออธิบายเกี่ยวกับหลักตศ็อวฺวุฟ ที่เป็นภาษาไทยที่ยาวที่สุดเท่าที่เคยปรากฏมาก็ได
ตอนนี้หนังสืออธิบายหิกัมฯ ผมอยู่สองฉบับ ฉบับหนึ่งเป็นหนังสือแปลจากภาษาอาหรับอีกที ซึ่งอธิบายโดยท่านสอีด ฮาวา นักศูฟีย์ของกลุ่มอิควานมุสลิมีน อีกฉบับหนึ่งเป็นการอธิบายของอุละมาอ์ท่านหนึ่ง ชาวอินโดนีเซียเอง ฉบับหลังนี้อ่านง่ายหน่อยครับ อธิบายแยกเป็นทีละหิกัมฯ ๆ ไป แต่ฉบับแรกนั้น จะอธิบายแบบรวมหลายๆ หิกัมที่อยู่ในความหมายหลักเดียวกัน และแปลแบบใช้ภาษาสมัยใหม่มากๆ มีคำภาษาอังกฤษเต็มไปหมด ทั้งๆ ที่แปลเป็นภาษามลายู แบบอินโดนีเซีย ทำให้อ่านเข้าใจยากหน่อย - วัสสลามุอลัยกุม
