بسم الله الرحمن الرحيم
وَأَقْسَامُهُ ثَلَاثَةٌ : اسم وَفِعْلٌ وَحَرْفٌ جَاءَ لِمَعْنًى
"และประเภทต่าง ๆ ของคำพูดนั้น (แบ่งออกเป็น) 3 ประเภท คำนาม , คำกริยา , และอักษรที่นำมาให้กับความหมายหนึ่ง"
ประเภทของคำพูดที่บ่าวคนหนึ่งจะไปสู่อัลเลาะฮ์ตาอาลานั้น มีอยู่ 3 ประเภท
1. الإسم คำนาม ตามหลักตะเซาวุฟ หมายถึง การกล่าวพระนามที่ชี้ถึงความเอกกะ นั่นคือ คำว่า "อัลเลาะฮ์"
อัลเลาะฮ์ ตาอาลา ทรงตรัสความว่า
وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلاً
"และเจ้าจงกล่าวระลึกถึงพระนามแห่งองค์อภิบาลของเจ้า และเจ้าจงผูกขาดต่อ (การทำอิบาดะฮ์ใน) พระองค์อย่างแท้จริงเถิด" อัลมุซัมมิล 8
หมายถึง การตัดขาดสิ่งอื่น ๆ ทั้งหมด เพื่อมุ่งไปสู่อัลเลาะฮ์ ทั้งยามกลางคืนและกลางวัน
ดังนั้น พระนามที่ชี้ถึงความเอกกะ คือ เป็นกษัตริย์แห่งนามชื่อทั้งหลาย นั่น คือพระนาม ที่ว่า "อัลเลาะฮ์" ที่ยิ่งใหญ่ ฉะนั้น ผู้ที่ต้องการเดินทางมุ่งไปสู่อัลเลาะฮ์ตาอาลา ก็ยังคงชอบกล่าวรำลึกถึงพระนามดังกล่าวด้วยลิ้นของเขา และไม่เบื่อหน่ายที่จะกล่าวรำลึกมัน จนกระทั่งมันผสมผสานเป็นเลือดและเนื้อเดียวกันของเขา
2. الفعل การกระทำ(กริยา)ตามหลักตะเซาวุฟ หมายถึง การที่จิตใจได้ต่อสู้(มุญาฮะดะฮ์) ในการฝ่าฟันจิตใจใฝ่ต่ำ และการฝ่าฟันที่ยากลำบากต่อจิตใจนั้นคือ การชอบเป็นผู้นำ หลงเกียรติยศ จนทำให้เขาประสบความต่ำต้อย ดังนั้น จงพำนักอยู่ในแผ่นดินที่ไร้ชื่อเสียง ท่านจงฝังการเป็นอยู่ในแผ่นดินที่ไร้ชื่อเสียง ดังนั้น สิ่งหนึ่งที่งอกเงยโดยไม่ได้กลบฝังมัน แน่นอนว่าผลผลิตที่ได้รับย่อมไม่สมบูรณ์
3. الحرف อัลฮัรฟุ (ฮุรู๊ฟ) ตามหลักตะเซาวุฟ คือ ปณิธาน , ความตั้งใจอันดี และแสวงหาหนทางไปสู่อัลเลาะฮ์ตาอาลา ท่านอบูลหะซัน อัชชาซิลีย์ ร่อฏิยัลลอฮุอันฮุ กล่าวว่า หากจำเป็นต้องมีอัลอัรฟุ (ความปณิธานและความตั้งใจอันดี) ดังนั้น อัลฮัรฟุ (ความปณิธานและความตั้งใจอันดี)ที่มีระหว่างท่านกับอัลเลาะฮ์นั้นย่อมประเสริฐยิ่งกว่า อัลฮัรฟุ (ความปณิธานและความตั้งใจอันดี)ที่มีระหว่างตัวท่านกับมัคโลค
และจุดมุ่งหมายของคำว่า อัลฮัรฟุ (ฮุรุ๊ฟ) นั้น หมายถึง ความปรารถนาที่จะให้ถึงไปสู่อัลเลาะฮ์ตาอาลา ตามระดับขั้นต่าง ๆ ดังนั้น อัลฮัรฟุแห่งรัศมี คือ ความปรารถนาอย่างแรงกล้าเพื่อให้ถึงไปสู่อัลเลาะฮ์และความพึงพอพระทัยของพระองค์ และอัลฮัรฟุแห่งความมือมน คือความปรารถนาอย่างแรงกล้าเพื่อให้ไปถึงกิเลสของอารมณ์ใฝ่ต่ำ เช่น ชอบในการเป็นผู้นำ ชอบถูกให้เกียรติ หลงเกียรติยศ หลงดุนยา และอื่น ๆ จากเป้าหมายต่าง ๆ เพื่อดุนยา
สรุปก็คือ ผู้มีตะเซาวุฟนั้น ต้องหวนกลับไปหา 3 ประเภทนี้ คือ เชื่อศรัทธาและกล่าวรำลึกพระนามของอัลเลาะฮ์ (อีหม่าน) , มีการต่อสู้ในเชิงการปฏิบัติ (อิสลาม) , และมีปณิธานและเจตนาอันดีงามเพื่ออัลเลาะฮ์ตาอาลา (เอี๊ยะหฺซาน)
วัลลอฮุอะลัม
