เพิ่มเติมในอีกกรณีนึง ก็คือ
3- ในหลายๆครั้ง พบว่า บางสำนักพิมพ์ ไม่มีความละเอียดละออเท่าที่ควร ในการตรวจทานหนังสือ ก่อนการจัดพิมพ์ ซึ่งคิดว่าพี่น้องหลายๆท่านที่คลุกคลีอยู่กับตำราคงพอจะทราบ โดยเฉพาะในยุคนี้ ที่สำนักพิมพ์หลายๆแห่งตั้งขึ้นเพื่อการพาณิชย์เสียมากกว่า ซึ่งสำนักพิมพ์เหล่านี้ ก็จะพิมพ์แบบผิดพลาดอยู่บ่อยครั้งโดยไม่ได้มีเจตนา พิมพ์ตกไปคำนึงบ้าง บรรทัดนึงบ้าง หรือตกไปหน้าสองหน้าก็มี
>> ซึ่งในกรณีเช่นนี้ เราก็ไม่อาจกล่าวได้ทันทีว่าเป็นการเจตนาบิดเบือน แต่ควรเรียกว่าเป็นความสะเพร่า และขาดความปราณีตมากกว่านะครับ
แค่นำเสนอเป็นข้อคิด ในอีกมุมมองหนึ่งนะครับ..
คือในแง่มุมมองของผมนั้น ความสะเพร่าของสำนักพิมพ์ที่เกิดจากความผิดพลาด อันนี้ต้องมีแน่นอน ซึ่งถ้าเกิดขึ้นก็ไม่น่าจะขาดตกบกพร่องในส่วนที่เป็นข้อขัดแย้งหรือเพื่อมาสนับสนุนแวทางของตนเอง เช่น หนังสือ อัลมุฆนี ของท่านอิบนุกุดามะฮ์นั้น มีการตัดบทที่ว่าด้วยเรื่อง الإستغاثة กันทั้งบทด้วย ซึ่งผมว่าไม่ใช่เป็นการหลงลืมหรือว่าสะเพร่าแต่ประการใด แต่เป็นการเจตนาที่จะตัดทอนบทดังกล่าวที่มีการขัดแย้งกันในปัจจุบันครับ
ครับ ถ้าเป็นดังที่ท่านอัซฮะรีย์ กล่าวมา ก็ถือเป็นการบิดเบือน เปลี่ยนแปลงตำรา ครับ ไม่ว่าผู้ที่ทำเช่นนั้น จะเป็นใครก็ตาม ก็ถือเป็นการเสียมารยาท อย่างที่กล่าวไปข้างต้นนะครับ สิทธิของผู้ตรวจสอบ หรือจัดพิมพ์ มีอยู่แค่ในกรอบของเชิงอรรถเท่านั้น ไม่มีสิทธิไปเปลี่ยนแปลงข้อความของผู้อื่น แม้ว่าเราจะเห็นต่าง หรือเห็นว่ามันไม่ถูกต้องก็ตาม ก็ทำได้แค่ระบุในเชิงอรรถครับ
วัลลอฮุอะลัม
Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: al-azhary Date: พ.ย. 23, 2008, 03:14 PM
salam
ญะซากัลลอฮุค็อยร็อนสำหรับท่าน QorTuBah ที่เข้ามาร่วมเสวนาอย่างใจที่เป็นธรรม และเพิ่มมุมมองแก่พี่น้องครับ ผมนึกถึงท่านทุกวันนึกว่าโกรธเคืองที่ทางเราเสวนากันหนักๆ ต่อกลุ่มอื่น อย่างไงก็มะอัฟด้วย อย่างน้อยก็จะพยายามให้อยู่ในเชิงวิชาการมากที่สุดครับ
Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: นูรุ้ลอิสลาม Date: พ.ย. 23, 2008, 06:02 PM
อัสลามุอะลัยกุ้มฯ
อย่าลืมตัฟซีรญะลาลัยน์ครับ เพราะตัฟซีรเล่มนี้แต่งโดย ญะลาลุดดีนอัลมุฮัลลีย์กับญะลาลุดดีนอัสสะยูฏีย์ ซึ่งเป็นตัฟซีรที่โด่งดังอ่านง่ายเข้าใจง่าย ปัจจุบันนี้ทราบมาว่าวะฮาบีย์ก็ทำการตีพิมพ์ตัฟซีรนี้เหมือนกัน ช่วยตรวจสอบด้วยเผื่อวะฮาบีย์ทำการบิดเบือนซึ่งเป็นไปได้สูงมาก
Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: บาชีร Date: พ.ย. 23, 2008, 06:14 PM
การพิมตกคำว่า ลา นั้นเป็นไปได้ที่จะมีการพิมตกหล่นอยู่บ้าง
แต่การเปลี่ยนคำว่า กอบรุ เป็น มัสยิด นั้น ห่างไกลกันเหลือเกินที่จะบอกว่าพิมผิดพลาด
Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: นูรุ้ลอิสลาม Date: พ.ย. 23, 2008, 06:37 PM
การพิมตกคำว่า ลา นั้นเป็นไปได้ที่จะมีการพิมตกหล่นอยู่บ้าง
แต่การเปลี่ยนคำว่า กอบรุ เป็น มัสยิด นั้น ห่างไกลกันเหลือเกินที่จะบอกว่าพิมผิดพลาด
บังว่าไม่หรอกครับน้องบาซิร การทำให้ ตัว ลา (แปลว่า) ไม่ตกไปนั้น เพื่อเป็นประโยชน์ต่อท่านมุอาวิยะฮ์ ในการอ้างว่าอิมามชาฟิอีย์เองก็ยังเรียก ท่านมุอาวียะอ์ว่า น้าแห่งศรัทธาชน แต่การตกหล่นนี้มันมีหลายฉบับนะครับ ตกหล่นกันหลายฉบับอย่างนี้ไม่ใช่พิมพ์ตกแล้วล่ะ ส่วนเปลี่ยนคำว่า กอบรุ นั้นเป็นการบิดเบือนโดยแท้เพราะวะฮาบียะฮ์เคยทำกับหนังสืออัลอัซการของอิมามอันนะวาวีย์มาแล้วแล้วยังมาทำการบิดเบือนคำพูดของท่าน อะบูอุษมานอัศศอบูนีย์อีก
Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: บาชีร Date: พ.ย. 23, 2008, 10:51 PM
ครับ
Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: al-azhary Date: พ.ย. 24, 2008, 02:42 PM
โปรดสังเกตุครับว่าเล่มนี้ นำต้นฉบับมายืนยันไว้ถือว่ามีอะมานะฮ์กว่าคนก่อน
أما بعد، فإني لما وردت آمد طبرستان ، وبلاد جيلان متوجها إلي بيت الله الحرام ، وزيارة قبر نبيه محمد صلي الله عليه وعلي آله وعلي أصحابه الكرام
"อนึ่ง ในขณะที่ฉันได้มาที่(เมือง)อามิด เฏาะบะร็อซตานีย์และเมืองญีลาน โดยมุ่งหน้าไปยังบัยติลฮะรอมและเยี่ยมกุบูรของท่านนบี ขออัลเลาะฮ์ทรงเมตตาต่อท่านนบี วงศ์วาน และเหล่าอัครสาวกของท่านผู้มีเกียรติด้วยเถิด"
แต่มีข้อสังเกตุอยู่ว่า ในหน้าปกของหนังสือฉบับนี้ บอกว่า หนังสือเล่มนี้แต่งโดย ชัยคุลอิสลาม อิมาม "อะบู อิสมาอีล อับดุรเราะห์มาน บิน อิสมาอีล อัศศอบูนีย์" ทั้งที่ความจริงแล้วผู้แต่งหนังสือเล่มนี้ ชื่อ ชัยคุลอิสลาม อิมาม "อะบู อุษมาน อิสมาอีล บิน อับดุรเราะห์มาน อัศศอบูนีย์" ดังนั้นการบอกชื่อผู้แต่งหนังสือผิดพลาดที่หน้าปกหนังสือเล่มนี้ ไม่ใช่เป็นการบิดเบือนแต่เป็นความผิดพลาด ซึ่งไม่ใช่ปัญหาแต่ให้ถือว่าเป็นเรื่องโจ๊กกันไปครับ
ต่อมาหนังสือ "อะกีดะฮ์สะลัฟ อัศฮาบิลฮะดีษ" ของท่าน อิมาม อะบู อุษมาน อิสมาอีล บิน อับดุรเราะห์มาน อัศศอบูนีย์ ได้ถูกตีพิมพ์ขึ้นอีกที่ "ดารุตเตาฮีด ลิลนัชริ วัตเตาเซี๊ยะอฺ" ตรวจทานและนำเสนอตัวบทฮะดิษโดย "อะลี คอลิต มัจญฺดี สะอัด" ซึ่งเล่มนี้บิดเบือนแบบเพียว ๆ
เขาบิดเบือนว่า
أما بعد، فإني لما وردت آمد طبرستان ، وبلاد جيلان متوجها إلي بيت الله الحرام ، وزيارة مسجد نبيه محمد صلي الله عليه وعلي آله وعلي أصحابه الكرام
"อนึ่ง ในขณะที่ฉันได้มาที่(เมือง)อามิด เฏาะบะร็อซตานีย์และเมืองญีลาน โดยมุ่งหน้าไปยังบัยติลฮะรอมและเยี่ยมมัสยิดของท่านนบี ขออัลเลาะฮ์ทรงเมตตาต่อท่านนบี วงศ์วาน และเหล่าอัครสาวกของท่านผู้มีเกียรติด้วยเถิด"
ทั้งที่ต้นฉบับเดิมคือ
أما بعد، فإني لما وردت آمد طبرستان ، وبلاد جيلان متوجها إلي بيت الله الحرام ، وزيارة قبر نبيه محمد صلي الله عليه وعلي آله وعلي أصحابه الكرام
"อนึ่ง ในขณะที่ฉันได้มาที่(เมือง)อามิด เฏาะบะร็อซตานีย์และเมืองญีลาน โดยมุ่งหน้าไปยังบัยติลฮะรอมและเยี่ยมกุบูรของท่านนบี ขออัลเลาะฮ์ทรงเมตตาต่อท่านนบี วงศ์วาน และเหล่าอัครสาวกของท่านผู้มีเกียรติด้วยเถิด"
วัลลอฮุอะลัม
Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: Qortubah Date: พ.ย. 24, 2008, 05:35 PM
salam
ญะซากัลลอฮุค็อยร็อนสำหรับท่าน QorTuBah ที่เข้ามาร่วมเสวนาอย่างใจที่เป็นธรรม และเพิ่มมุมมองแก่พี่น้องครับ ผมนึกถึงท่านทุกวันนึกว่าโกรธเคืองที่ทางเราเสวนากันหนักๆ ต่อกลุ่มอื่น อย่างไงก็มะอัฟด้วย อย่างน้อยก็จะพยายามให้อยู่ในเชิงวิชาการมากที่สุดครับ
หามิได้ครับ ที่ห่างหายไป เนื่องจากภารกิจรัดตัว และปัจจัยแวดล้อมบางประการครับ..
แต่พูดถึงเรื่องการเสวนา ส่วนตัวแล้ว ถ้ามันไม่ได้อยู่ในกรอบวิชาการ ผมก็ไม่ค่อยจะพิศมัยซักเท่าไหร่ จะเสวนาตราบเท่าที่เห็นว่ามันจะเกิดประโยชน์ เมื่อใดที่เห็นว่ามันจะไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ หนำซ้ำความขัดแย้งทางวิชาการนั้นอาจเปลี่ยนสภาพไปเป็นความขัดแย้งทางจิตใจ และการตอบโต้เพื่อต้องการเอาชนะ หรือเพื่อตอบสนองอารมณ์ของตัวเอง แล้วละก็ ผมก็จะหยุดการเสวนาไว้แต่เพียงเท่านั้น แม้ว่าจะมีข้อมูลที่สามารถตอบโต้เสวนาต่อไปได้อีกมากมาย หรือจะมีใครมองว่าถึงตาจนก็ตาม เพราะเมื่อถึงจุดนั้น การเสวนาของเราก็คงขาดบะเราะกะฮฺ และไร้ประโยชน์อีกต่อไป สู้เอาเวลาไปทำอย่างอื่นดีกว่า..
ก็ขอขอบคุณท่านอัซฮะรีย์นะครับ ที่นึกถึงกัน..
Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: Al Fatoni Date: พ.ย. 24, 2008, 07:50 PM
เพิ่มเติมในอีกกรณีนึง ก็คือ
3- ในหลายๆครั้ง พบว่า บางสำนักพิมพ์ ไม่มีความละเอียดละออเท่าที่ควร ในการตรวจทานหนังสือ ก่อนการจัดพิมพ์ ซึ่งคิดว่าพี่น้องหลายๆท่านที่คลุกคลีอยู่กับตำราคงพอจะทราบ โดยเฉพาะในยุคนี้ ที่สำนักพิมพ์หลายๆแห่งตั้งขึ้นเพื่อการพาณิชย์เสียมากกว่า ซึ่งสำนักพิมพ์เหล่านี้ ก็จะพิมพ์แบบผิดพลาดอยู่บ่อยครั้งโดยไม่ได้มีเจตนา พิมพ์ตกไปคำนึงบ้าง บรรทัดนึงบ้าง หรือตกไปหน้าสองหน้าก็มี
>> ซึ่งในกรณีเช่นนี้ เราก็ไม่อาจกล่าวได้ทันทีว่าเป็นการเจตนาบิดเบือน แต่ควรเรียกว่าเป็นความสะเพร่า และขาดความปราณีตมากกว่านะครับ
น่าจะออก พรบ.ว่าด้วยการพิมพ์และตรวจสอบตำราทางศาสนานะครับ โดยเฉพาะประเทศมุสลิม เพราะบางสำนักพิมพ์นั้น พิมพ์เพียงเพราะว่าผู้คนนิยมอ่านหนังสือนั้น จึงนำมาพิมพ์ด้วย แม้บางครั้งอาจจะเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ของผู้เขียนก็ตาม ไม่เว้นแม้แต่ตำราศาสนา
ขอเพิ่มเติมจากข้างต้นนิดหนึ่งว่า : บางครั้ง การที่หนังสือเล่มเดียวกัน แต่พิมพ์ต่างสำนักพิมพ์นั้น บางสำนักพิมพ์ใช้ความมักง่ายมากๆ โดยใช้การถ่ายเอกสารตำราเก่าๆ แล้วเข้าเล่ม ซึ่งบางครั้งก็เกิดแถบ หรือจุดดำ จนบางครั้งเป็นการเพิ่มจุดให้กับบางตัวอักษร หรือเกิดความไม่ชัดเจนขึ้น ลักษณะแบบนี้ เกิดขึ้นบ่อยกับตำราที่เป็นภาษามลายู แต่โชคดีที่ว่า ตำราเหล่านั้นมีการใช้สอนกันที่ปอเนาะ ซึ่งจะถูกอ่านทุกตัวโดยโต๊ะครู ทำให้เป็นการตรวจสอบไปในตัว ก็อัลหัมดุลิลาฮฺ - วัลลอฮุอะอฺลัม - วัสสลาม
แค่นำเสนอเป็นข้อคิด ในอีกมุมมองหนึ่งนะครับ..
วัลลอฮุอะลัม
Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: Assaf Date: พ.ย. 24, 2008, 08:12 PM
salam
เห็นด้วยอย่างยิ่งยวด
Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: ILHAM Date: พ.ย. 24, 2008, 09:18 PM
ใช่แล้ว ไม่ใช่แค่ภาษามลายู อาหรับก็ด้วย แต่อุสสอนมาเป็นสิบๆปี เขาจำทุกตัวอักษรแล้ว สอนไม่ต้องดูหนังสือ สอนๆไป บางทีก็บอกให้แก้ว่าจุดนั้นผิดแบบนั้น แบบนี้ อยากเป็นแบบเขาจังเลย
Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: The sunnah Date: พ.ย. 25, 2008, 09:29 PM
โอ้โห นี่พวกวะฮาบีย์เค้าบิดเบือนกันถึงขนาดนี้เลยหรือครับ.....
เป็นพฤติกรรมที่น่าเกลียดมากๆ ในเมื่อความจริงมันชัดเจนขนาดนี้แล้ว...
แล้วทำไมพวกวะฮาบีย์ในปัจจุบัน ถึงยังคงยึดติดกับแนวทางวะฮาบีย์อยู่อีกละครับ...
หรือว่าพวกเค้าแกล้งทำเป็นไม่รู้ ไม่สนใจ นี่นะหรือแนวทางที่คิดว่า เป็นแนวทางที่ได้รับความโปรดปรานจากอัลลอฮฺ ตะอาลา...
อะกีดะฮฺก็เพี้ยนๆ ตำราอุละมาอฺก็บิดเบือนเพื่อให้ตรงกับแนวทางของตน ชอบหุก่มคนอื่นโดยไม่ดูหลักฐานของฝ่ายตรงข้าม
กล่าวหาอุละมาอฺก่อนๆ ว่าไม่ใช่อะลิสสุนนะฮฺ วัลญะมาอะฮฺ .......... เห้อๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ น่าสงสาร พวกปิดหูปิดตาตัวเอง
Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: บาชีร Date: พ.ย. 26, 2008, 05:02 PM
โอ้โห นี่พวกวะฮาบีย์เค้าบิดเบือนกันถึงขนาดนี้เลยหรือครับ.....
เป็นพฤติกรรมที่น่าเกลียดมากๆ ในเมื่อความจริงมันชัดเจนขนาดนี้แล้ว...
แล้วทำไมพวกวะฮาบีย์ในปัจจุบัน ถึงยังคงยึดติดกับแนวทางวะฮาบีย์อยู่อีกละครับ...
หรือว่าพวกเค้าแกล้งทำเป็นไม่รู้ ไม่สนใจ นี่นะหรือแนวทางที่คิดว่า เป็นแนวทางที่ได้รับความโปรดปรานจากอัลลอฮฺ ตะอาลา...
อะกีดะฮฺก็เพี้ยนๆ ตำราอุละมาอฺก็บิดเบือนเพื่อให้ตรงกับแนวทางของตน ชอบหุก่มคนอื่นโดยไม่ดูหลักฐานของฝ่ายตรงข้าม
กล่าวหาอุละมาอฺก่อนๆ ว่าไม่ใช่อะลิสสุนนะฮฺ วัลญะมาอะฮฺ .......... เห้อๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ น่าสงสาร พวกปิดหูปิดตาตัวเอง
เพราะเขาไม่รู้ไงครับ
เรียกง่ายๆ ว่ายาฮิล
Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: นักเดินทาง Date: พ.ย. 27, 2008, 03:27 AM
โอ้โห นี่พวกวะฮาบีย์เค้าบิดเบือนกันถึงขนาดนี้เลยหรือครับ.....
เป็นพฤติกรรมที่น่าเกลียดมากๆ ในเมื่อความจริงมันชัดเจนขนาดนี้แล้ว...
แล้วทำไมพวกวะฮาบีย์ในปัจจุบัน ถึงยังคงยึดติดกับแนวทางวะฮาบีย์อยู่อีกละครับ...
หรือว่าพวกเค้าแกล้งทำเป็นไม่รู้ ไม่สนใจ นี่นะหรือแนวทางที่คิดว่า เป็นแนวทางที่ได้รับความโปรดปรานจากอัลลอฮฺ ตะอาลา...
อะกีดะฮฺก็เพี้ยนๆ ตำราอุละมาอฺก็บิดเบือนเพื่อให้ตรงกับแนวทางของตน ชอบหุก่มคนอื่นโดยไม่ดูหลักฐานของฝ่ายตรงข้าม
กล่าวหาอุละมาอฺก่อนๆ ว่าไม่ใช่อะลิสสุนนะฮฺ วัลญะมาอะฮฺ .......... เห้อๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ น่าสงสาร พวกปิดหูปิดตาตัวเอง
เพราะเขาไม่รู้ไงครับ
เรียกง่ายๆ ว่ายาฮิล
เบาๆ หน่อยก็ดีนะคับบัง Re: รวมตัวอย่างการบิดเบือนตำราและการอ้างอิงของกลุ่มวะฮาบีย์ By: tholib Date: มี.ค. 29, 2009, 12:42 AM
salam
ตัฟซีรอิบนุกะษีร พบว่าถูกวะฮาบียะฮ์บิดเบือนครับ
ในซูเราะฮ์อัลอะห์ซาบ อายะฮ์ที่ 6 ท่านอิบนุกะษีร อธิบายว่า
وَهَلْ يُقَال لِمُعَاوِيَة وَأَمْثَاله خَال الْمُؤْمِنِينَ ؟ فِيهِ قَوْلَانِ لِلْعُلَمَاءِ رَضِيَ اللَّه عَنْهُمْ وَنَصّ الشَّافِعِيّ رَضِيَ اللَّه عَنْهُ عَلَى أَنَّهُ لاَ يُقَال ذَلِكَ
"ถูกเรียกแก่ท่านมุอาวิยะฮ์และบุคคลเหมือนกับท่านมุอาวิยะฮ์ว่า คอลุลมุอฺมิมีน (น้าแห่งบรรดาศรัทธาชน)หรือ? ในเรื่องนี้มีสองทัศนะของอุลามาอฺ ร่อฏิยัลลอฮุอันฮุ้ม ท่านอิมามอัชชาฟิอีย์ ร่อฏิยัลลอฮุอันฮุ้ม ได้ระบุว่า ไม่ถูกเรียกเช่นนั้น"
http://quran.al-islam.com/Tafseer/DispTafsser.asp?l=arb&taf=KATHEER&nType=1&nSora=33&nAya=6
แต่ในเว็บ www.saaid.net ซึ่งเป็นเว็บวะฮาบีได้ทำการตัดทอนตัว لا ออกไป
وهل يقال لمعاوية وأمثاله خال المؤمنين ؟ فيه قولان للعلماء رضي الله عنهم, ونص الشافعي رضي الله عنه على أنه يقال ذلك
"ถูกเรียกแก่ท่านมุอาวิยะฮ์และบุคคลเหมือนกับท่านมุอาวิยะฮ์ว่า คอลุลมุอฺมิมีน (น้าแห่งบรรดาศรัทธาชน)หรือ? ในเรื่องนี้มีสองทัศนะของอุลามาอฺ ร่อฏิยัลลอฮุอันฮุ้ม ท่านอิมามอัชชาฟิอีย์ ร่อฏิยัลลอฮุอันฮุ้ม ได้ระบุว่า ....ถูกเรียกเช่นนั้น"
http://www.saaid.net/book/open.php?cat=101&book=887 ตัฟซีรอิบนุกะษีรส่วนที่ 4 หน้าที่ 503
ยังถือไม่ใช่เพียงแต่บิดเบือนตัฟซีรของท่านอิบนุกะษีรเท่านั้น ยังคลุมไปถึงการบิดเบือนคำพูดของอิมามอัชชาฟิอีย์ด้วย วัลอิยาซุบิลลาฮ์
วัลลอฮุอะลัม
ของสำนักพิมพ์อัลกุรตุบะฮฺ ซึ่งได้เทียบกับต้นฉบับของอัลอัซฮะรียะฮฺ ก็ไม่มี لا
แล้วฉบับไหนครับที่มีคำว่า لا ?