بسم الله الرحمن الرحيم
السلام عليكم ورحمة الله وبركاته وطيباته
หนังสือ อัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ หรือชื่อเต็ม ก็คือ อัตตัดมุรียะฮ์ , ตะหฺกีก อัลอิษบาต ลิลอัสมาอ์ วะ อัศศิฟาต วะกีก่อกัต อัลญัมอฺ บัยนะ อัลก๊อดร์ วะ อัชชัรอฺ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ ซึ่งเป็นหนังสือเล่มหนึ่ง เกี่ยวกับอากีดะฮ์ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ ที่กลุ่มวะฮาบีย์ให้การยึดถือ นำมาเป็นแนวทางและหลักการในการยึดมั่นเกี่ยวกับเรื่องอากีดะฮ์
อนึ่ง ตำราดังกล่าวที่วะฮาบีย์ยึดถือนี้ เอียงไปในนำของ ตัชบีฮ์ التشبيه หรือแนวทางของกลุ่ม อัล-มุชับบะฮะฮ์ المشبهة หมายถึงแนวทางที่ยืนยัน(الإثبات) คุณลักษณะของอัลเลาะฮ์จนเลยเถิดที่ทำให้อยู่ในความหมายของสิ่งที่ถูกสร้าง ไม่ว่าจะคล้ายหนทางใดหนหนึ่งก็ตาม แต่หลักการดังกล่าวสามารถนำไปสู่การ ตัจญ์ซีม التجسيم "การพรรณาคุณลักษณะของอัลเลาะฮ์ตะอาลา ให้อยู่ในความหมายของสิ่งที่เป็นตัวตน" ซึ่งเป็นแนวทางของพวก อัลมุญัสสิมะฮ์ المجسمة ซึ่งกลุ่มอัลมุญัสสิมะฮ์นี้ มักจะเป็นปรปักษ์กับกลุ่ม อัลญะฮ์มียะฮ์ الجهمية "ที่ทำการปฏิเสธซีฟัตของอัลเลาะฮ์ตะอาลาม และพรรณาคุณลักษณะของอัลเลาะฮ์ตะอาลา จนกระทั้งเหมือนกันว่าพระองค์ไม่มี ซึ่งนำไปสู่การ อัตตะอฺตีล التعطيل "การพรรณาซีฟัตอัลลเลาะฮ์จนไร้คุณลักษณะ" ส่วนแนวทางของอะฮ์ลิสซุนนะฮ์วัลญะมาอะฮ์ อัลอะชาอิเราะฮ์ , อัลมุตูรีดียะฮ์ , อัลอะษะรียะฮ์ คือกลุ่ม อัตตันซีฮ์ التنزيه หมายถึงกลุ่มที่ยืนยันการมีซีฟัตของอัลเลาะฮ์และพรรณาซีฟัตของพระองค์โดยบริสุทธิ์จากการไปเสมอเหมือนหรือคล้ายกับคุณลักษณะของมัคโลคไม่ว่าจะหนทางหนทางหนึ่งก็ตาม ซึ่งแนวทางนี้ คือแนวทางของอะฮ์ลิสซุนนะฮ์วัลญะมาอะฮ์ ที่ประชาชาติอิสลามส่วนมากทั้งในอดีตและปัจจุบันให้การยึดถือ
การสนทนาวิจารณ์หนังสือ อัตตัดมุรียะฮ์ เล่มนี้ ผมขอเชิญพี่น้องที่ให้การเชื่อถือหนังสือเล่มดังกล่าว เข้าร่วมการชี้แจง , ชี้แนะและปรับทัศนะในการวิจารณ์ของเรา โดยดำเนินไปตามกฏระเบียบการเสวนาที่ได้ประกาศไว้ เพื่อจะได้ไปถึงผลลัพธ์สู่สัจจะธรรมอันถูกต้อง อินชาอัลเลาะฮ์
วิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: al-azhary Date: พ.ย. 24, 2006, 02:42 PM
บทว่าด้วยเรื่อง
الطريق إلى التنزيه وإثبات الصفات
"หนทางไปยังการยืนยันถึงความบริสุทธิ์และยืนยันถึงบรรดาคุณลักษณะ"
ท่านชัยค์ อิบนุตัยมียะฮ์ กล่าวว่า
وقد علم أن طريقة السلف وأئمتها إثبات ما أثبته من الصفات من غير تكييف ولا تمثيل ، ومن غير تحريف ولا تعطيل
"แท้จริง เป็นที่รู้กันว่า แนวทางของสะลัฟและบรรดาแกนนำของพวกเขา ทำการยืนยันกับสิ่งที่พระองค์ได้ทำการยืนยันมันไว้จากบรรดาคุณลักษณะต่าง ๆ (ซีฟาต) จากการไม่เจาะจงวิธีการและการให้เหมือน , และไม่มีการบิดเบือนและทำให้ไร้คุณลักษณะ" ดู หนังสือ อัตตัดมุรียะฮ์ หน้า 31
ท่านชัยค์ อิบนุตัยมียะฮ์ มักจะพูดอยู่เสมอว่า เขาจะไม่กล่าวเรื่องซีฟัตของอัลเลาะฮ์ นอกจากสิ่งที่อัลเลาะฮ์และร่อซูลของพระองค์ได้กล่าวไว้เท่านั้น คือเขามักจะกล่าวว่า จะไม่มีการยืนยันเรื่องซีฟัตของอัลเลาะฮ์ นอกจากสิ่งที่อัลเลาะฮ์และร่อซูลของพระองค์ได้ทำการยืนยันเอาไว้เท่านั้น คำกล่าวเช่นนี้ กลุ่มวะฮาบีย์ก็มักนำมาใช้พูดกัน เราก็อยากหวังให้เป็นอย่างนั้น
แต่หากเราได้ศึกษาหลักการยึดมั่นของท่านชัยค์ อิบนุตัยมียะฮ์ จริง ๆ แล้ว เราจะพบว่า ท่านชัยค์เอง ก็ยืนยันในเรื่องการมี ทิศให้กับอัลเลาะฮ์ การมีขอบเขต( الحد ) จำกัดให้กับพระองค์ และการนั่งสัมผัสอยู่บนบัลลังก์ของพระองค์ เป็นต้น ซึ่งประการเหล่านี้ อัลกุรอานและซุนนะฮ์ได้ระบุยืนยันเอาไว้ และยังเกินเลยจากตัวบทที่ได้ระบุไว้
หลักการที่ท่านชัยค์ อิบนุตัยมียะฮ์ กล่าวมาข้างต้นนั้น ทำให้ท่านผู้อ่านคิดในแง่ดีกับสำนวนดังกล่าวเป็นอันดับแรก แต่หากเราได้พิเคราะห์อย่างใจเป็นธรรม เราจะพบว่าหลักการดังกล่าว ยังมีความหมายที่ต้องวิจารณ์อยู่
ประการแรก คือคำกล่าวของท่านชัยค์ อิบนุตัยมียะฮ์ที่ว่า ( من غير تكييف ) "จากการไม่เจาะจงวิธีการ" เมื่อบุคคลหนึ่งได้ยินคำ ๆ นี้ ก็จะเข้าใจได้ ถึงการ ปฏิเสธ การมีวิธีการหรือรูปแบบในซีฟัตของอัลเลาะฮ์ตะอาลา ซึ่งความจริงแล้ว อุลามาอ์อะฮ์ลิสซุนนะฮ์วัลญะมาอะฮ์ได้ ได้กล่าวหลักการนี้ก่อนท่านชัยค์ อิบนุตัยมียะฮ์ แล้ว ที่ว่า
نؤمن بها بلا كيف
"เราได้ศรัทธา ด้วยมัน โดยไม่มี(รูปแบบ)วิธีการ"
หรือท่านอัตติรมีซีย์ กล่าวว่า
تروى هذه الأشياء ويؤمن بها فلا يقال كيف
"บรรดาประการต่าง ๆ เหล่านี้ ได้ถูกรายงานมา และถูกศรัทธาด้วยกับมัน ดังนั้น จึงไม่ถูกกล่าว กับคำว่า (รูปแบบ)วิธีการ" ดู สุนัน อัตติรมีซีย์ กิตาบ ตัฟซีร หะดิษที่ 3045
ซึ่งบางครั้ง สะลัฟ ก็จะกล่าวว่า بلا تكييف ซึ่งพวกเขาหมายถึง بلا كيف "ไม่มี(รูปแบบ)วิธีการ"
เราจะพบว่า สะลัฟ ได้ปฏิเสธ รากฐานของ كيف "วิธีการ"(รูปแบบ) ซึ่งคำว่า كيف "วิธีการ"(รูปแบบ" นั้น หมายถึง "การกำหนดความสัมพันธ์หรือพาดพิงสิ่งหนึ่งไปยังสิ่งอื่นหรือเพียงบางส่วนของมัน" ซึ่งถือว่าเป็นการกำหนดวิธีการ รูปแบบ และนำไปสู่การมีรูปร่างในที่สุด ด้วยเหตุเช่นนี้ ผู้ที่ยืนยันความบริสุทธิ์ในคุณลักษณะของอัลเลาะฮ์นั้น เขาจะทำการปฏิเสธรากฐานของ كيف "วิธีการ"(รูปแบบ)
แต่ท่านชัยค์ อิบนุตัยมียะฮ์ นั้น ไม่เคยปฏิเสธรากฐานเดิมของ كيف "วิธีการ"(รูปแบบ) เพียงแต่ท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์ ได้ปฏิเสธแค่ التكييف เท่านั้น ซึ่งคำว่า التكييف หมายถึง "การจำกัด(รูปแบบ)วิธีการหนึ่ง จากบรรดา(รูปแบบ)วิธีการต่าง ๆ ที่ทำให้เกิดความสงสัยขึ้นในความนึกคิดของมนุษย์และทำการพาดพิงไปยังพระองค์" อาธิเช่น กล่าวว่า มือของพระองค์ เหมือนรูปแบบของคน ๆ นั้น หรือเหมือนกับรูปแบบอย่างนั้นอย่างนี้ เป็นต้น คือมีการเจาะจงรูปแบบหรือวิธีการที่เฉพาะในความคิดของท่าน ซึ่งท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์ ได้ปฏิเสธการเจาะจงรูปแบบใดรูปแบบหนึ่งหรือวิธีการใดวิธีการหนึ่งที่เข้ามาอยู่ในความคิดของมนุษย์ เพราะว่ามนุษย์ไม่เคยเห็นอัลเลาะฮ์ ดังนั้น เขาจะสามารถไปเจาะจงรูปแบบ คุณลักษณะหรือวิธีการได้อย่างไร ? นี่คือจุดมุ่งหมายของท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์และผู้เจริญรอยตาม และดังกล่าวนี้ ก็คือพื้นฐานในการยืนยันเรื่องการมีตัวตนหรือมีรูปแบบวิธีการให้กับอัลเลาะฮ์ตะอาลาม ,ซึ่งพระองค์นั้นย่อมบริสุทธิ์จากสิ่งที่พวกเขาได้กล่าวกัน ,
ผู้อธิบายหนังสือ อัตตัดมุรียะฮ์ ได้กล่าวอธิบายว่า
والتكييف معناه تعيين كنه الصفة ، يقال : كيّف الشيء أى جعل له كيفية معلومة ، وكيفية الشيء صفته وحاله
"คำว่า التكييف หมายถึง การเจาะจงแก่นแท้ของคุณลักษณะนั้น ซึ่งจะถูกกล่าวคำว่า كيّف الشيء หมายถึง เขาได้ทำมันให้มีรูปแบบวิธีการอันที่เป็นทราบกัน และรูปแบบวิธีการของสิ่งหนึ่ง ก็คือ คุณลักษณะและสภาพของมัน" ดู หนังสือ อัตตัดมุรียะฮ์ หน้า 31
ดังนั้น การเจาะจงรูปแบบวิธีการคือสิ่งที่ถูกปฏิเสธ ไม่ใช่รากฐานของรูปแบบวิธีการที่ถูกปฏิเสธ ตามทัศนะที่ท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์ได้กล่าวไว้ ดังที่เราจะชี้แจงและนำเสนอการวิจารณ์ต่อไป อินชาอัลเลาะฮ์
ประการที่สอง คือคำกล่าวของท่านชัยค์ อิบนุตัยมียะฮ์ที่ว่า ( بلا تمثيل ) คำว่า التمثيل หมายถึง "การเท่าเทียมกันอย่างสมบูรณ์ในบรรดาคุณลักษณะ" คือท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์ ได้ปฏิเสธความหมายนี้ และการปฏิเสธความหมายนี้ ก็ไม่จำเป็นต้องปฏิเสธความคล้ายคลึงของหนทางใดหนทางหนึ่งจากบรรดาหนทางต่าง ๆ โดยที่ท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์เอง ก็ไม่ได้ปฏิเสธการตัชบีฮ์ التشبيه (การคล้ายคลึง) และเมื่อมีคำพูดของท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์ระบุถึงการปฏิเสธ ตัชบีฮ์ (การคล้ายคลึง) นั่นย่อมหมายถึง "การคล้ายคลึงโดยสมบูรณ์แบบที่เท่าเทียมกับความเหมือนนั่นเอง" ซึ่งผู้เจริญรอยตามท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์นี้ ก็ไม่ล่วงรู้ถึงหลักการของความแตกต่างระหว่าง การคล้ายคลึง ( التشبيه) กับ ความเหมือน ( التمثيل ) ตามทัศนะของท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์
สรุปถึงหลักการดังกล่าวคือ
สะลัฟนั้น ได้ทำการปฏิเสธรากฐานเดิมของรูปแบบวิธีการของบรรดาซีฟัตของอัลเลาะฮ์ แต่ท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์ ไม่ได้ปฏิเสธการมีรูปแบบหรือวิธีการในคุณลักษณะของอัลเลาะฮ์ แต่ท่านอิบนุตัยมียะฮ์ได้ปฏิเสธ التكييف "การจำกัด(รูปแบบ)วิธีการหนึ่ง" เท่านั้นเอง หมายถึงท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์เชื่อว่าคุณลักษณะของอัลเลาะฮ์นั้นมีรูปแบบวิธีการแต่ไม่รู้เป็นอย่างไร? ซึ่งหลักการนี้ไม่ใช่แนวทางของสะละฟุศศอลิหฺ วัลลอฮุอะลัม
วิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: al-azhary Date: พ.ย. 24, 2006, 02:48 PM
คุณ ubaid หรือท่านอื่น โปรดทำการวิจารณ์สิ่งที่ผมได้นำเสนอในเชิงวิชาการโดยตามระเบียบข้องบังคับในการเสวนาที่ประกาศไว้ได้เลยครับ แล้วว่าง ๆ ผมจะเข้ามาเสวนาแลกเปลี่ยนและรับฟัง การเสวนาจะเป็นไปตามบทโดยเรียงลำดับเรื่องที่เกี่ยวข้องกับหลักอากีดะฮ์ที่เราคิดว่ามันอยู่ในหนทางการของการตัชบีฮ์หรือแนวทางของพวก อัลมุชับบิฮะฮ์ นะครับ แล้วจะมาเข้าร่วมเสวนา อินชาอัลเลาะฮ์
วิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: คนอยากรู้ Date: พ.ย. 24, 2006, 05:16 PM
น้องอัลอัชฮารีย์ บอกว่า..
สะลัฟนั้น ได้ทำการปฏิเสธรากฐานเดิมของรูปแบบวิธีการของบรรดาซีฟัตของอัลเลาะฮ์ แต่ท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์ ไม่ได้ปฏิเสธการมีรูปแบบหรือวิธีการในคุณลักษณะของอัลเลาะฮ์ แต่ท่านอิบนุตัยมียะฮ์ได้ปฏิเสธ التكييف "การจำกัด(รูปแบบ)วิธีการหนึ่ง" เท่านั้นเอง หมายถึงท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์เชื่อว่าคุณลักษณะของอัลเลาะฮ์นั้นมีรูปแบบวิธีการแต่ไม่รู้เป็นอย่างไร? ซึ่งหลักการนี้ไม่ใช่แนวทางของสะละฟุศศอลิหฺ วัลลอฮุอะลัม
-------------------
..น้องอัลอัชฮารีย์ครับ..
ถ้าอย่างนั้น..สิ่งที่อิบนุตัยมียะปฏิเสธสิ่งที่สลัฟเขายอมรับและที่ท่านเชื่อว่า.คุณลักษณะของอัลเลาะฮ์นั้นมีรูปแบบวิธีการแต่ไม่รู้เป็นอย่างไรนั้น..
...ดังนั้นด้วยสิ่งนี้ บรรดาผู้ที่เดินตามความเชื่อของท่าน เช่นท่าน อิบนิกอยยิม ท่านอัลบานี ฯลฯ รวมทั้งทั้งมุฮำมัด บินอับดุลวะฮาบ..ผู้ก่อตั้งหรือเคลื่อนไหวแนวทางวะฮาบีย์ ด้วยใช่ไหมครับ..
..น้องอัลอัชฮารีย์ครับ ถ้าเป็นเช่นนี้แล้ว บิดอะดอลาละทางอะกีดะของทัศนะวะฮาบีย์ก็เริ่มขึ้นครั้งแรก
จาก.ความเชื่อ..ตรงนี้ใช่ไหมครับ...
วิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: al-azhary Date: พ.ย. 25, 2006, 12:38 AM
จุดยืนของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ดังกล่าวนี้ คือท่านอิบนุตัยมียะฮ์ได้รับอิทธิในเรื่องอากีดะฮ์มาจาก บางกลุ่มของหะนาบิละฮ์ ที่อ้างว่าตามอิมามอะหฺมัดในเรื่องของอากีดะฮ์ บางกลุ่มของพวกเขานั้นทำการอิษบาต(ยืนยันในซีฟัตของอัลเลาะฮ์)เลยขอบเขต จนทำให้เกิดการตัชบีฮ์แล้วเป็นแนวทางไปสู่การตัจญฺซีมในที่สุด เหล่าหลักการเหล่านี้ ท่านอิมามอิบนุอัลเญาซีย์ ผู้อยู่ในมัซฮับฮัมบาลีย์หรือหะนาบิละฮ์ ทำการโต้ตอบไว้ใหนหนังสือ ดัฟอุ ชุบะฮ์ อัตตัชบีฮ์ ของท่าน โดยกล่าวในช่วงเริ่มบทนำในความหมายที่ว่า
"พวกเขาเหล่านั้นสร้างความอับอายจนน้ำทะเลไม่สามารถมาลบออกไปได้"
ท่านอิมามอะหฺมัด ได้ถูกทดสอบจากบางกลุ่มของหะนาบิละฮ์นี้ เฉกเช่นเดียวกันครับท่านอิมามญะฟัร อัศศอดิก ที่ถูกทดสอบจากกลุ่มชีอะฮ์
และหลักการของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ที่ผมได้กล่าวไปข้างต้นนั้น ก็ได้รับมาจากการศึกษา ตรวจสอบ สังเคราะห์ หลักการของท่านจากหนังสือ อัตตัดมุรียะฮ์เป็นหลัก และตำราอื่น ๆ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์เองเป็นหลักเสริม
แต่คุณ ubaid และท่านอื่น ๆ อาจจะให้คำชี้แจงที่ถูกต้องแก่เราในสิ่งที่เราไม่รู้ก็เป็นได้ ซึ่งกรณีนี้เราต้องรอพวกเขาเข้าสนทนาชี้แจงแก่เราครับ
วิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: นูรุ้ลอิสลาม Date: พ.ย. 25, 2006, 05:30 AM
อัสลามุอะลัยกุ้ม
การเสวนาเกี่ยวกับการวิจารณ์หนังสือ อัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ นี้ ถือว่าเป็นประเด็นที่น่าสนใจมาก ๆ อีกกระทู้หนึ่ง อัลฮัมดุลิลาห์
การเสวนาวิจารณ์เกี่ยวกับหนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ในเรื่องซีฟาตของอัลเลาะฮฺ(ซ.บ.) นี้ ท่านอิบนุตัยมียะฮ์ จะยืนยันซีฟาตของอัลเลาะฮ์(ซ.บ.) ด้วยอัลกุรอานและซุนนะฮ์ หมายถึง ด้วยวะฮ์ยู นั่นเอง
แต่ที่หลีกเลี่ยงไม่ได้นั้นก็คือ ความเข้าใจตัวบทจากอัลกุรอานและซุนนะฮ์ ต้องเข้ามามีบทบาท ในการยืนยัน(อิษบาต) คุณลักษณะของอัลเลาะฮ์ ซึ่งความเข้าใจดังกล่าวนั้น เขาเรียกว่า หลักสติปัญญา ที่สอดคล้องกับอัลกุรอานและซุนนะฮ์ที่เด็ดขาด ที่สามารถนำมาสนับสนุนความเข้าใจในตัวบทของอัลกุรอานและซุนนะฮ์ที่เด็ดขาดเหล่านั้น
ดังนั้น การยืนยันซีฟาตอันเหมาะสมสำหรับพระองค์และการปฏิเสธซีฟาตอันไม่บังควรสำหรับพระองค์นั้น ต้องขึ้นอยู่บนหลักฐานที่เด็ดขาด ที่อิงไปยังอัลกุรอานและซุนนะฮ์ที่เด็ดขาด เพราะฉะนั้น เราจะเอาคำกล่าวของมนุษย์มายืนยันบรรดาซีฟาตให้กับอัลเลาะฮ์ ย่อมไม่ได้ นี่คือหลักการเดิมครับ
ฉะนั้น เราจะยกอ้างคำกล่าวของอุลามาอ์คนโน้น คนนี้ เพื่อมายืนยัน(อิษบาต)ซีฟาตของอัลเลาะฮ์ นั้น ย่อมไม่ถูกต้อง เนื่องจากการยืนยันซีฟาตของอัลเลาะฮ์ ต้องกลับไปยังอัลกุรอาน ซุนนะฮ์ และหลักความเข้าใจ(หลักปัญญา)ในตัวบทที่สอดคล้องกับอัลกุรอานและซุนนะฮ์
ที่ผมได้เกริ่นนำเสนอไปนั้น เพื่อจะให้การเสวนาระหว่างอัล-อัซฮะรีย์และพี่น้องท่านอื่น ๆ ดำเนินไปอย่างมีระเบียบและสามารถนำไปสู่สัจจะธรรมมากยิ่งขึ้นครับ อินชาอัลเลาะฮ์
วิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: ubaid Date: พ.ย. 25, 2006, 10:12 AM
ท่านชัยค์เอง ก็ยืนยันในเรื่องการมี ทิศให้กับอัลเลาะฮ์
*******
คำว่า جهة ณ ที่นี้ ท่านหมายถึง جهة العلو ใช่ไหมครับ ?
ประการต่อมาอยากจะถามเกี่ยวกับหนังสือ อัรร็อด อะลัซซะนาดีเกาะฮฺ วัลญะฮฺมียยะฮฺ ของอิหม่ามอะหฺมัด ว่าหนังสือเล่มนี้ เป็นหนังสือที่กุขึ้นหรือไม่ พร้อมหลักฐาน ?
---------------------------------------------------------
إثبات بلا تكييف
ผมพยายามจะเข้าใจในสิ่งที่ท่านนำเสนอ ซึ่งการถ่ายถอดเป็นภาษาไทยนั้นมันก็ยากในการจะเข้าใจ แต่สิ่งที่ผมเข้าใจจากสิ่งที่ท่านนำเสนอคือ
نفي التكييف لا يقتضي نفي حقيقة الكيفية ، بل فيه إشارة إلى إثبات الكيفية ولكن لا تدرك حقيقتها
ผมไม่ทราบว่านี้คือสิ่งที่ท่านพยายามจะอธิบายความหมายของท่านอิบนุตัยมียะฮฺใช่หรือไม่ ? ถ้าสิ่งที่ผมเข้าใจผิดก็ขอชี้แจงด้วยครับ
ประการต่อมา การกล่าวว่า
بلا تكييف
มันเหมือนกับคำพูดที่ว่า
كيفيته مجهولة
หรือไม่ ? เพราะคำนี้ มันก็แสดงให้เห็นว่า ไม่ได้ปฏิเสธกัยฟิยะฮฺ เหมือนกัน เพียงแต่ไม่รู้ว่า กัยฟิยะฮฺ เป็นอย่างไร ?
-------------------------------------------------------------
ประการที่สอง คือคำกล่าวของท่านชัยค์ อิบนุตัยมียะฮ์ที่ว่า ( بلا تمثيل ) คำว่า التمثيل หมายถึง "การเท่าเทียมกันอย่างสมบูรณ์ในบรรดาคุณลักษณะ" คือท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์ ได้ปฏิเสธความหมายนี้ และการปฏิเสธความหมายนี้ ก็ไม่จำเป็นต้องปฏิเสธความคล้ายคลึงของหนทางใดหนทางหนึ่งจากบรรดาหนทางต่าง ๆ โดยที่ท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์เอง ก็ไม่ได้ปฏิเสธการตัชบีฮ์ التشبيه (การคล้ายคลึง) และเมื่อมีคำพูดของท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์ระบุถึงการปฏิเสธ ตัชบีฮ์ (การคล้ายคลึง) นั่นย่อมหมายถึง "การคล้ายคลึงโดยสมบูรณ์แบบที่เท่าเทียมกับความเหมือนนั่นเอง"
ซึ่งผู้เจริญรอยตามท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์นี้ ก็ไม่ล่วงรู้ถึงหลักการของความแตกต่างระหว่าง การคล้ายคลึง ( التشبيه) กับ ความเหมือน ( التمثيل ) ตามทัศนะของท่านชัยค์อิบนุตัยมียะฮ์
*****
ตามความเข้าใจที่ท่านนำเสนอคือ ตามทัศนะของอิบนุตัยมียะฮฺและผู้เจริญรอยตาม คือ التمثيل และ التشبيه มีความหมายเหมือนกันใช่ไหม ? และท่านมีหลักฐานอะไรที่คิดเป็นเช่นนั้น
วิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: al-azhary Date: พ.ย. 25, 2006, 02:49 PM
ถึงคุณ ubaid
السلام عليكم ورحمة الله وبركاته وطيباته
ก่อนอื่น จะอยากเรียนให้คุณทราบก่อนว่า กระทู้นี้ ผมจะเสวนาในประเด็นการวิจารณ์หนังสือ อัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์เท่านั้น โดยเป็นการวิจารณ์เชิงวิชาการกับหนังสือดังกล่าว ในลักษณะที่เป็นขั้นเป็นตอนตามบทที่หนังสือได้ระบุไว้ เพื่อเราจะได้สนทนาให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น และสิ่งที่คุณตั้งคำถามมาให้กระผมนั้น ผมจะตอบประเด็นที่เกี่ยวข้องกับหนังสืออัตตัดมุรียะฮ์เท่านั้น ส่วนประเด็นอื่นที่แตกยอดออกไป กระผมละการสนทนาไว้ ณ กระทู้นี้ และหากคุณต้องการจะถามประเด็นนอก ก็โปรดไปตั้งกระทู้ใหม่ขึ้นมาเป็นเอกเทศน์ครับ อย่างเช่นประเด็นเรื่องหนังสือของท่านอิมามอะหฺมัด(ร.ฏ.)
อ้างอิงจากคุณ ubaid
คำว่า جهة ณ ที่นี้ ท่านหมายถึง جهة العلو ใช่ไหมครับ ?
ตอบ
คำว่า جهة ใน ณ ที่นี้ หมายถึง การให้ความหมายหรือในเชิงความหมายที่ท่านอิบนุตัยมียะฮ์ให้ไว้ ซึ่งเป็นประเด็นที่เราจะคุยกันต่อไปในบทที่ท่านอิบนุตัยมียะฮ์ได้อธิบายความหมายดังกล่าวตามทัศนะของท่านในหนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ แต่ตอนนี้ ผมขอคุยเรื่อง الكيف ก่อน เพื่อให้เป็นประเด็น ๆ ไป หวังว่าคุณคงเข้าใจและให้ความร่วมมือ
อ้างอิงจากคุณ ubaid
إثبات بلا تكييف
ผมพยายามจะเข้าใจในสิ่งที่ท่านนำเสนอ ซึ่งการถ่ายถอดเป็นภาษาไทยนั้นมันก็ยากในการจะเข้าใจ แต่สิ่งที่ผมเข้าใจจากสิ่งที่ท่านนำเสนอคือ
نفي التكييف لا يقتضي نفي حقيقة الكيفية ، بل فيه إشارة إلى إثبات الكيفية ولكن لا تدرك حقيقتها
ผมไม่ทราบว่านี้คือสิ่งที่ท่านพยายามจะอธิบายความหมายของท่านอิบนุตัยมียะฮฺใช่หรือไม่ ? ถ้าสิ่งที่ผมเข้าใจผิดก็ขอชี้แจงด้วยครับ
ตอบ
ผู้ที่พยายามอธิบายความหมายของท่านอิบนุตัยมียะฮ์นั้น ผมก็ได้นำเสนอไปแล้วข้างต้น คือ
ผู้อธิบายหนังสือ อัตตัดมุรียะฮ์ ได้กล่าวอธิบายว่า
والتكييف معناه تعيين كنه الصفة ، يقال : كيّف الشيء أى جعل له كيفية معلومة ، وكيفية الشيء صفته وحاله
"คำว่า التكييف หมายถึง การเจาะจงแก่นแท้ของคุณลักษณะนั้น ซึ่งจะถูกกล่าวคำว่า كيّف الشيء หมายถึง เขาได้ทำมันให้มีรูปแบบวิธีการอันที่เป็นทราบกัน และรูปแบบวิธีการของสิ่งหนึ่ง ก็คือ คุณลักษณะและสภาพของมัน" ดูหนังสือ อัตตัดมุรียะฮ์ หน้า 31
ซึ่งมีความหมายเดียวกับภาษาอาหรับที่คุณถ่ายทอดมา คือ التكييف ตามทัศนะของท่านอิบนุตัยมียะฮ์นั้น หมายถึง อัลเลาะฮ์ทรงมีรูปแบบวิธีการ แต่ไม่รู้ว่าเป็นอย่างไร หรือไม่สามารถเจาะจงถึงแก่นแท้ของรูปแบบวิธีการของคุณลักษณะนั้น
อ้างอิงจากคุณ ubaid
มันเหมือนกับคำพูดที่ว่า
كيفيته مجهولة
หรือไม่ ? เพราะคำนี้ มันก็แสดงให้เห็นว่า ไม่ได้ปฏิเสธกัยฟิยะฮฺ เหมือนกัน เพียงแต่ไม่รู้ว่า กัยฟิยะฮฺ เป็นอย่างไร ?
ตอบ
คำนี้ใครเป็นผู้พูด และผู้พูดคำ ๆ นี้ เอามาจากใคร และมีสายรายงานมายืนยันที่ซอฮิหฺหรือไม่ ?
อ้างอิงจากคุณ ubaid
ตามความเข้าใจที่ท่านนำเสนอคือ ตามทัศนะของอิบนุตัยมียะฮฺและผู้เจริญรอยตาม คือ التمثيل และ التشبيه มีความหมายเหมือนกันใช่ไหม ? และท่านมีหลักฐานอะไรที่คิดเป็นเช่นนั้น
ตอบ
สิ่งที่ชี้ถึง คำว่า التمثيل และ التشبيه มีความหมายเหมือนกันนั้น เราจะพิสูจน์ได้ จากหลักการคำพูดของท่านอิบนุตัยมียะฮ์จากหนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ใน กออิดะฮ์ที่ 3 เรื่อง الكلام فى الظاهر และเราจะทำการวิเคราะห์และวิจารณ์ประเด็นนี้ เมื่อถึงกออิดะฮ์ดังกล่าวครับ โปรดอย่าใจร้อน แต่ตอนนี้ ผมข้อเสวนาประเด็น الكيف ให้ลุล่วงไปก่อน เพื่อเป็นระเบียบในการเสวนา และเป็นประเด็น ๆ ไป หวังว่าคุณให้ความร่วมมือในระเบียบการเสวนา ขอบคุณ
วิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: นูรุ้ลอิสลาม Date: พ.ย. 26, 2006, 05:41 AM
อัสลามุอะลัยกุ้ม
ผมขอแทรกการเสวนาสักนิดนะครับ การวิจารณ์หนังสือริซาละฮ์อัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์(ร่อฮิมุฮุลลอฮ์)นี้ ไม่ใช่เพื่อจะ กล่าวหาบิดอะฮ์(التبديع)ท่านอิบนุตัยมียะฮ์และหลักการของท่าน แต่เราคิดว่า การนำเสนอวิจารณ์นี้เพื่อเตือนให้ตระหนัก(التنبيه ) และเพื่อให้ระวัง(التحذير ) หลักการบางอย่างเกี่ยวกับอะกีดะฮ์ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ ดังนั้น เมื่อเราทราบว่าสิ่งใดถูกสิ่งใดผิด ก็ควรพิเคราะห์พิจารณา
วิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: ตับลีค Date: ธ.ค. 03, 2006, 02:48 PM
เข้ามาดูวิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: al-azhary Date: ธ.ค. 05, 2006, 11:02 PM
คุณ ubaid หายไปใหนแล้วครับ
วิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: al-azhary Date: ธ.ค. 07, 2006, 08:55 AM
คุณ ubaid ได้เคยกล่าวไว้ในกระทู้ บิดอะฮ์ของวาฮาบีย์ « ตอบ #64 เมื่อ: พ.ย. 23, 06, 04:11 am » ว่า อ่อ หนังสืออัตตัดมุรียยะฮฺ มีเกือบ300 หน้าอ่ะครับ (รวมทั้งสารบัญ บทนำ ) แต่ที่ผมยกขึ้นมาหน้า 8 ก็เพื่อเอาข้อความที่เผ็นหลักฐานมาเท่านั้น งั้นขอแรงพี่ๆ ช่วยวิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียยะฮฺหน่อยน่ะครับ ว่าคำพูดไหน ในหน้าไหน ที่เป็นแนวคิดของมุชับบิฮะฮฺ และ มุชัสสิมะฮฺ เอาเป็นกระทู้ต่างหากก็ยิ่งดีครับ"
แต่ คุณ ubaid หายไปหลายวัน ยังไงหากเสร็จภาระกิจ ก็เข้ามานำเสนอชี้แจงความรู้แก่เราเกี่ยวกับหนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ที่ท่านยึดถืออยู่ด้วยนะครับ เพราะผมรอคำตอบและการชี้แจงอยู่ ขอบคุณล่วงหน้าครับ
วิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: al-azhary Date: ธ.ค. 26, 2006, 08:10 PM
คุณ ubaid หายครับ
Re: วิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: almadany Date: ส.ค. 06, 2007, 07:45 AM
อัสลามุอะไลกุ้ม...
ไม่เสวนานำเสนอวิจารณ์กันต่อหรือครับ....เพราะกระทู้นี้น่าสนใจไม่น้อย...เลยนะครับ
Re: วิจารณ์หนังสืออัตตัดมุรียะฮ์ ของท่านอิบนุตัยมียะฮ์ By: Muftee Date: เม.ย. 29, 2008, 03:22 AM
เมื่อเราได้เข้าไปศึกษาในหนังสือที่ตอบโต้ ท่านอิบนุ ตัยมิยะฮฺ เรามักจะเจอคำอ้างที่ว่า .....
ครั้งหนึ่งขณะที่ ท่านอิบนุตัยมิยะฮฺ ได้ทำการสอนหนังสืออยู่ในมัสยิด ท่านได้ยกอายะฮฺ ที่ว่า...
الرحمن على العرش استوى
ًพระผู้ทรงเมตตาทรงสถิตย์อยู่บนบัลลังค์"
หลังจากนั้นท่าน อิบนุ ตัยมียะฮฺ ก็กล่าวต่อว่า .....
استواء الله كإستوائي
"การสถิตย์ของอัลลอฮฺ เหมือนดังเช่นการสถิตย์ ( ขณะนั้นท่าน อิบนุ ตัยมียะฮฺได้นั่งอยู่ )ของฉัน"
เมื่อเราไปถามนักวิชาการสายวะฮาบีย์ เค้ากล่าวว่า หากว่าท่านอิบนุตัยมียะฮฺ กล่าวเช่นนี้จริง
แน่นอนว่า ท่าน อิบนุ กะษีร ต้องบันทึกไว้ เพราะว่าท่าน อิบนุ กะษีร ได้ร่ำเรียนอยู่กับท่าน อิบนุ ตัยมียะฮฺ ...
แล้ว ตกลงว่าเป็นอย่างไรกันแน่ คับ......
??